The Main Manuscript Collection

This collection includes every aspect of the Irish oral tradition. More information

Filter results

Results

27 results
  1. (no title)

    Do bhí ar fheirmeoiríbh na h-Éireann deicmheadh a dhíol leis na Sasanaig tráth...

    CBÉ 0283

    20
    agus tá teipithe ar aoinne a dhroimhneas d’fhagháil amach
    Níl sí leathan. Tá mórán de phollaibh san abhainn
    agus tá a bhfurmhór ana dhoimhinn.
    Tá, ar dtúis, Poll an Átháin; tá annsan Poll
    an Ghabhair; annsan Poll-an-Phuicín; Poll an tSéipéil;
    Poll Mhaighréide Bhuidhe agus Poll na bhfiacala.
    An Poll Gorm; Poll Átha na laidhre; Poll na Bró;
    Poll na Seán; Poll an Ché; Poll na Sgórnaighe Charraigh
    Chnúchail; Poll na Túrtóige; Poll sgairbh Pheig Ceaptí;
    Poll na h-Ínse Riabhaiche agus Poll an droichid; Poll
    linn na Mullach agus níl eolas agam-sa ar a thuilleadh
    aca.
    Sé an áit go dtugann an Sullán a h-aghaidh nuair
    a fhágann sí coill Chúm na n-Éag - tríd an
    nDoire Leathan agus tríd an lománaig soir chun
    bun doire an Chuillinn agus Cúil Aodha ar an
    dtaobh theas di. Gort na Tiobradan agus an
    tSeana Chluain ar an dtaobh theas di; Baile Mhic
    Íre, Túnláin agus Cúil na Cathrach ar an dtaobh
    thuaidh di. Cathair Cearna agus an Ráthúnach ar
    an dtaobh theas di. Cúil an Bhuacaigh ar an dtaobh
    di agus ceann droma ar an dtaobh theas di chun
    go sroiseann sí droichead Chochubhair Uí Loingsigh.
    Tá lios an Chraosaig agus Carraig an Phúca ar
    an dtaobh thuaidh di; tá Prothas, drom an
  2. How Biddy Early Got the 'Power from the Fairies'

    CBÉ 0312

    154:35
    óó Maine iad a phitheat passín Mhe siad níl a
    hore ard saolla ona dhaig, and Mhere uas a bhí g
    phord a’ watar in bhe nadh belore heis, some
    phlace anean Siddys house, go be horde londd-
    ní cror bhe batar Gor le pitheat, ans óiddy uas
    slandin at bhe door and she uas lauglín.
    "Mhat ane yon Ranglín al?" he says."
    "D’m laisrin at 7on, "Patha, she sais. "Pat
    tont able ho pat- isé hore acror in watcr.
    "No, nos you," he sata.
    "Síll bel gon," sair Biddy, "Mac Dill phut-
    Nes acrois wílhort slíooín drom ioheic d am."
    óis dhe lold bhe hore ló go ou, and bhe horte
    bert osua watin.
    Nóta. Rud ar bith a thuibhraidh sí doibh (adeir an
    sgéalaí liom) cheapfaidís go mbeadh leigheas ann.
    buidéal uisge a thugadh sí go minic. Deireadh
    sí leó a bheith san áirdeall orthu héin i n-
    áit áithrid a dhul abhaise dóibh ar fhaitíos
    go n-éireóchadh aon cheó dóibh ins an áit din.
    (tiocadh amadán na bruidhne rómpa annseo
    b’fhéidir?- Ó. MacC.D
  3. Iníon Rí Fó-Thoinn

    CBÉ 0376

    dir mo cheithre cosa-sa nuair a bhei’ mé teacht
    anuas ragham araon tríd a’ dtalamh
    iochtarach síos má bhíonn tusa im’ dhrom-sa
    Nuair a bheir a’ teacht anuas, mara raghair
    dir mo cheithre cosa."
    "Is cruaig a’ fhob é," ar sisean
    "Cinnibh do ghreim," ar sise, "agus is do
    ghiortaí.
    D’fháisc. Chinnibh sé greim is d’éiri’ sí agus
    chuai’ sí anáirde dtí sna scamaill agus nuair
    a bhí sí duil tharais a’ dteine, i leith a
    cliatháin a chuai’ sí tharais a’ dteine agus lé
    línn í bheith a’ dul ar a chliathán tháini’ sé
    t
    ar a chliathán agus nuair a sí ar a
    drom chúithe chuai’ sé chuai’ sé ’steach
    doir a cheithre chosa. Thánadar anuas socair
    ar a’ dtalamh ó’n dtaobh eile.
    "Well" tá’n méid sin," ar sise, "déunta do
    dfeile-bhínn agat agus anois," ar sis "cnnibh
    Do ghreim," ar sisean
    Seo leó agus ní dhineadar aon stadh do
    gcuadar pé áit do luíonn tír [ó-thuínn
  4. An Chaora agus an Gabhar

    CBÉ 0376

    549
    arsa chuíora leis a’ ngabhar, "nár fás ribe ’on
    tsíod riamh trí d’ dhrom mar mise bhuinean
    dos na daoíne agus fásaim an síoda
    trí
    drom."
    [Deire fiteán 524. 445.]
    n
    o
    a
    a
    t
    "
    a
    d
    a
    r
    a
    a
    n
    a
    á seanfocal ar thosach.
    [An cailín a phós an fear saibhir
    [Tosach fiteán 24.]
    "Dá fhaid lá thagann oídhche. Dá faid samhra.
  5. Scéal an Chaipín Dheirg

    CBÉ 0376

    649
    "Seadh.
    ar sisean, "caithfi’ mé bheith sásta leat," ar sisean
    "Deire fiteán 208
    [Tosach fiteán. 209
    "Seadh caithfi’ mé bheith sásta leat," ar sisean
    chuai’ sé ’n-a dhrom agus má chuaidh a’ chéud léim a
    thug sé dh’éiri’ sé ’náirde díreach agus chuai’ sé
    náirde as radharc na seana-mhná agus a drom
    a bhí fé a’ gabháilt anuas agus do chinnibh a ghreim.
    o," ar sisean. "Is dói’ liom go ndéunfair
    bheart
    a
    do
    An tarna h-iarracht a thug sé chuai’ sé
    abhfad éireann níos aoídhe ná san agus nuair a
    bhí sé teacht anuas leith a dhroma do
    a ghreim agus mo leag é."
    cinnibh
    "Tá ana-dhabht agam ionnath," ar sisean, "go
    indéunfai’ tú ’n bheart.
    an tríú léim a thug sé ní raibh aon radharc
    ag éinne ar chuai’ sé cómh b-árd san
    nuair a tháini’ sé ’nuas i leith a dhroma
    isean
    bhí sé teacht agus níor leas. As go brach
    chuig bóthair leis is do bhéurfach sé ar a’
    bheireach
    ngaoth a bhíoch roimis agus ní bhear a’ ghaoth
  6. Abha an Lúndraigh

    CBÉ 0376

    s
    358
    dhiom a’ chapaill agus cheangail sé lé téud ruainig an
    drom
    na
    cheachta anáirde agus do bhuail sé suas chuin
    ada mór (1) agus an ráithín bi agus síos chun na srúlaíbhias
    san go mbuin sé an mineáird (s) amach. Nuair a
    chuai’ sé go dtí ’n mineáird chonnacathars a’
    teach é agus bhí teist an óil air. Bhí nach
    éinne fáilthiú roimis agus pé airneach a bhí
    insa thíolach age ’n ngabha do chaitheach as é agus
    dineach chéuchta Seán a shocarú. Nuair a
    bhí sé sin déunta thóg Seán leis iad. bhí bean
    máir ní aile go mbíoch sí díol leanna ar a’
    náird agus bhí rínnce is úráin agus ranngán
    aca as san agus dtí ’mach sa n-oídhche.
    Deire fiteán. 566.
    Tosach fiteán 56. .1.
    uair
    tháinig Seán go dtí ’n gceártham as thug
    a
    1
    tháine
    do bhí ’n capaillín mithe bhuaig. Thairrig
    c
    í
    ceann as an adhastar agus bhí Seán a’ cuir
    do abhaile agus greainíoch suas é. Dubharthas leis
    dul abhaile go raibh sprid á fiscint age’n
    Maithín (1) agus gan aghaig a thúbhairt ’n-a coinne
    Dubhairt Seán go raghach. Thóg sé leis a’
    bfar anáird
    bothar a’ ráithín. i bpar na méidea
    baile