Shean - Sidhean - fairy moundDrumguillew - Drom Coilleadh - wooded ridge
Drumhowan - Drom Shamhan - ridge of (Samhain) ' Meeting place
Carrickanair - Carraig an Áir - rock of Slaughter
Cornahoe - Cor na h-Umha - round hill of the burial mound
Gragarnagh - Gragarnach - cackling of hens
Tonnyglassan - Tamhnaigh Glasáin - the field of the little stream
Clogher - Cloch Óir - stony landDrumlane - Drom Leathan - broad hill ridgeDrumgarra - Drom Garbh - rough ridgeGreagh - Gréach - flat moorTullynahinnera - Talamh na h-Inneona - anvil shaped landTullycarra - Tulach Carrach - bare rocky hillSheetron - Sidhe Trom - fairy boortreeCabra - Cabrach - bad wet land
Ballintra - Baile an tSratha - town(place) of the (sraith) narrow field alongside river
Tomás Mac Gráinne
Priomh-OideSidhean S.N.

Cailleach Bhéara.Thiar imBéara a bhí cómhnuidhe uirthi idtosach. As sin tháinig sí ileith go Drom Uachtaigh agus bhí tig aici ar mullach Sliabh Carn. Do sheasadh sí go minic ag féachaint siar ar a h-áit dúthchais agus is amhlaidh mar a bhíodh sí ina seasamh na' cos amháin aici ar gach taobh d'Inbear Scéibhne. Do mhairbh muinntr [!] Drom Uachtaig í agus do dheineadar ceithre ceathramhana di. Tá ceathramha amháin curtha inaice le [?] h-Áth Mín (in Drom Uachtaigh) agus is féidir leis na daoine an aít agus an uaig a theasbáint go foilín. Ní fios dóibh cá bhfuil na trí ceathramhana eile curtha. Seo rann a theasbáineann chómh tapaidh agus a bhí sí -
"Cnoc Daod do léimeas maidin Gaoithe,
agus as san go Clanna Caoilte,
i gCorcaig aerach do dheineas pas maith rinnce,
Agus i Mainistir na Féile do chuadhas i chodladh san oidhche."Seo an breicfeasta abhíodh aici -
Bhíodh an meidhbhán fíreannach fíor gheal aici,
Agus an duilleasc ó Chuanta Chláir,
An bradán geal ón Leamhain adtuaidh,
Agus breac eile ó Mhullach Béim.

371
Crandy:- a townland in the east of the parish beyond Fenloe.Crussa:- below Killula on the Fenloe side about two and a half miles from the village Crussa was one time (1798)the home of a bishop of Kilalloe.He was Dr.O Shaughnessy and he is buried in Newmarket church.Cnoc Beitheach-in Rhinanna in map "Knock Beagh".Derreen-below Rosalione castle.Deenish (Dubh Inis) .Nir's island on the Fergus at Rhinanna.Derinish :-in the Fergus at Rhinanna -in the news in connection with the proposed air-base.Dromann -at Knockane and in Frost's land Rhinanna.Drom Mullian -near Rath luby cross.Drombane (Drom bán )-Killula -over Mona Fola and near crossan.Drom -line - one of the "seven parishes "an old church and well.

when the keeper asked her why it was her brother she selected out of the three she said "Gheobhardh tú fear i drom" which means you will get a man in a bush. "Gheobhardh tú mac i mbuinn" meaning you will get a son in a womb. Ach dearbhrachair ní bfuighidh tú choidhche." But a brother you will never get.

iorball agus thosaigh sé ag gascanaibh. Chuaidh an bhó isteach tré an palás is deise a chonaic súil ariamh. Bhí gach rud a raibh ann go glan agus go deas ach ní raibh duine ar bith ins an bpalás. Nuair a tháinig sé amach as an bpalás chuaidh sé tré an abha agus thóg sé slám crefóg as an abha agus bhuail sé é ar drom an bhuin. Chuaidh sé abhaile annsin agus choinigh sé í nó go bhfuair sí bás.

Niosgod - leigheas do sin an donndond. duilleod a chur leis. Drom an donn-dhuilleóg agus aghaidh gach dhuilleóg

é. An cruir do bhaineadh de Pádraig bí sé crochta an mballa, agus bualadh an drom Tomás é. Scoileadh abhaile é, agus an dá cruit air. Ar feadh a saoghal arís, bhí náire ar an créitúr, a bheith ag iomchur an dá cruit, mar bhíodh na daoine ag magadh faoí.

Airdiocal an chreidimh chruaidh a thigeans againn ar uair ár mbáis mar a thainíg an T-Angeal le sonas í gcluais na mná. Trí raithe chaith sé faoí na broinn nó gur thúirling Sé í Mhainséar an asail Mhín. Go dtainíg na triúr Righthe as an Domhain thoir faoí na drom h-oirs Braon níon bhláis a mbéal nó gur thugMach Dé an t-uisge tríd a mhéir. Is maith an (báisthiú) Sagart Mach Dé is maith an baistriú rinne sé. Bháis sé Naomh

Once upon a time a man lived in Drom Dabhair. He had two farms and a servant boy. One day they were going to have a methell cutting

fadó act mar a gaibh an sean bothar ó Caisleán Béara go Beanntraidhe sé sin suas tré Cill Cásgain agus ar chliathán an cnuic timceall leath mhíle ó na bharra gur gaibh sé amach tré Bearna Gabhaile tar éis gabháil tré cruacha, drom a tighe Beara, Liath Druim, Leaca Bhán, Caol a Goláin, annsan tré Cúm Iarthac, Mágh Fhinnegáin, Deire na Fola, Cubhar Annell, Ceappac aughna, Mounteen Sodair, Ros na [?], Rín Mhín, Drom garbh, agus síos tré Caola nDoimhin agus Cúm Sheoladh go Beanntraidhe.
I dtigtibh cuid aca boct - agus cuid acu acfuinneac go leór do mhair na daoine ar taobh an bothair sin fado agus is in aice an bothair sin atá aon áiteanna suimeamhail i mbéal na ndaoine fós. Tá rian na ndaoine ar an sean-bhéalac sin in áiteanna nach bhfuil tásg na tuairisg ar duine le fada an lá anois, mar tá sean-paircíni le feiscint in uaigneas na gcnoch, agus rian an n-iomairí fos ortha, agus fotrach botháinín annso is annsúd in áiteanna nach cuimhin le h-aoinne daoine bheith na gcomhnuidhe ann.
I gcursaí foirsgnimh áit ana suimamhail iseadh an paróiste no an ceanntar arfad ó Gleann Garbh go hEadragóil. Na beanna atá ann tá siad puinnteach agus log beag in a furmór cosamhail le "crater" bolcanó atá gan fuinneamh anois. Na teannta san tá rian ré na lic oidhre le feiscint go soiléir ar na carraigreacha, iad go léir sgríobta agus golláin mór go tuig 'na seasumh anuas ar a chéile agus gur dóig le h-aoinne nár gádh acht puth gaoithe cun iad do cur le fánaidh.

dóibh agus nuair do fhásadar suas naomh abeadh gach duine acu. Do thóg duine acu cíll i gCill mac Comóg, duine eile acu i gCíarraidhe agus an tríu duine i Drom Átha Líaig.

Do bhí na Stations i dtigh ar an mbaile seo tímpal deich mbliadhna is trí fichid ó shoin agus bhí fear gur chóir do bheith ar an Station an mhaidean san bhí sé síos ar a' bpoinnte a' marbhúghadh dheargán. Pé féuchaint a thug sé thar barraicín na slaite bhí curraig ann agus fear amháin innte.
D'fhiafraigh fear an churraigh d'fhear na slaite "dén fáth ná raibh sé ar na "Stations". Pé leath-sgéul a thug sé do, dubhairt sé leis go raibh go maith, ach imtheacht láithreach agus fiarúghadh ón tsagart a' raibh aon deis ag drom an Uabhair ar na flaithis agus go mbeadh sé féin a' marbhú na ndeargán go bhfilleadh sae.
D'imthigh an fear leis agus d'fhan sé go bhfuair sé amus cainnte leis a' sagart agus d'innis a chúrsa do, connus mar a bhí. Dubhairt an sagart leis imteacht agus a rádh leis an bhfear a bhí ar an gcarraig na raibh aon deis ag drom an uabhair ar na Flaithis coidhche agus gan dul níos giorra dho na faid a ghlaodh agus gan aon bheithideach éisg a bhí leath-is-tíos de marc a lán marraig a thógailt.
Chuir sé de agus do labhair sé ó bhearna 'n scrithín agus

thought he would conquer the wide world oer
But when he came to Moscow he was overpowered by frost and snow
And Moscow was a blazing so he lost the Bonny Bunch of Roses Ó.
[in pencil, same hand:] VII
Then mother adieu for ever for its now Im on my dying bed.
If I lived I might be clever, but now I droop my mournful head.
And when my bones lie mouldering and the weeping willows oer me grow
For the deeds of young Napoleon they will slain there The Bunny Bunch of Roses Ó.
[in pencil, same hand:] Eamonn Mac Firbisig Og.
Drom diá liag
[illegible] an t-amhrán ó Concubhar omathúna
drom fhosta
drom dhá liog

Bhí bean in a chomhnuidhe in Doire Groidhe in aice le Drom Dá Liag timceall caoga bliadhain o shoin darbh ainm Mrs Webb. Protustúnach dob eadh í agus bhíodh sí ag tabhairt aire don eaglais Protustúnaig agus don roilig taobh amuig. Bhí feirmeoir in a comnuidhe in aice na roilige agus bhíodh a chuid bó ag dul isteach thar claidhe na roilige agus ag déanamh dioghbhála ann go mór

Drom is a townland bordering on the village of Leap. On the western side it runs down to the sea known as "Cuan Cluthar na Léime". Overlooking this harbour is a high rock known as Leach an Dóighte. To this day it has a burnt appearance. Experts have expressed their opinion that there are Coalfields under this rock.

Ní fhéadfaidís iad féin a sgaramhaint dá drom.
Nuair abhí sí ag déanamh ar an gclaidhe do rug Osgar greim daingean ar a eirbeall aici. Do bhuail sí an bhóthair chómh tuigh is a fhéadfadh sí é, agus ní fhéadfadh aoinne de'n naonbhar iad féin a sgaramhaint dá drom. Do dhein sí ceann ar aghaidh fé dhéin na farraige.
Do bhí Fionn agus Conán Maol fear bhfillte na Féinne ag féachaint ortha. Do bhí Fionn ag cuimhneamh a' bhfaghadh sé aon radharch go bráth ar a fhir.
Níor chuir aoinne aon speic ar an sean- duine beag mar 's-iad na rialacha abhí ann an uair sin sa Rígh - Theaghlach ná fiafhróchaidís d'aon strannsair cad a thug é ná cad abhí uaidh ar feadh bliadhain agus lá Nuair a fhéach Conán agus Fionn 'na thímpal ní raibh tásg na tuairisg ar an sean- duine. Do bhí sé imthighthe le h- alir an t-shaoghail. As go bráth le Fionn in dhiaidh an láirín

D'fán sé mar a bhí aige agus ní ragadh sé a tuile do.
Do léim an sagart óg [?]anáirde ar drom an capall agus do bhuail sé airís ach ní raibh aon mhaith dho [?] le na linn sin do léim an rud amach ar an bóthair agus ansan do rith an capall fé na dhéin agus nuair a thug sé an léim do chuir sé an sagart drom agus do rith an capall uaidh [?]ansan agus d'fág sé ann é.
D'eirig an sagart aíris agus do rith sé cómh tapaidh agus do bhí na cosa fé agus do tháinig sé suas leis gcapall tar-éis tamaill.
Do bhuail sé an capall [?] do géarr sé é agus do bhí an sagart ag easgaine agus do bhí an capall ag rith agus ag imteacht ar bhuile ar fad.
Ansan do léim sé anáírde ar an gcapall.

úd. Is anamh a deintí leinteaca de'n díon d'fhásadar sa baile Bhídis ró crúaidh agus bhí bualadh an lin ró triobloideach. An baifiti búidhe a cuiridis i léinteaca na bfear le cúimhne aoinne atá súas agus tareis dhá nigheacháin deiridis go mbead an leine seo comh geal le fíacail madra. Do dhúntí an leine síar, se sin, síos an drom agus do curtí burlach de lín eadhach daor agus a dá crios beaga ornáideacha sios trí lár an bhurlaig agus trí nú ceatair de pollaibh eadtortha cun cnaipí ornáideaca a cur ionnta nuair a bhíodh an leine deanta agus stap sa burlaig

LACKREIGH agus GURÁN RIABHÁCHAr an dtaobh shoir den paróiste ar fad tá "Leaca Riabhach" agus "Gurán Riabhach". Talamh ar sceabha nó ag árdú go cothrom in dhiaidh a chéile is eadh "Leaca" agus "Gurán" is eadh áit 'na bhfuil mórán tor nó mórán crann beag ag fás. Is é an brígh atá le "riabac" nó "liath" nó"breac" no "brindled" i mbéurla.
RÉANACAHARAGH - "Réidhe na Cathrach"Tá an baile fearann soir ó dheas ó Thír Éilthín. Píosa tailimh mín réidh is eadh "reidhe" agus is é an brígh atá le "cathair" ná "caiseal"; 'sé sin dún curtha suas le clocaibh gan aon martaol. Ní dóigh liom go bhfuil rian na catharach le feiscint anois.
BARRNADIVANECómhgarach de "Réidhe na Cathrach" tá "Barrnadivane". Sé an brígh atá leis an ainm seo ná "Bárr na nDeagh Bhán". Mínigheann na focail an cúis gur tugadh an ainm seo ar an áit.
CÚL DORCA(Coolderrihy i mbéurla) Cúinne talmhan is eadh "cúl" agus ós rud é gur deacair taithneamh na gréine ar an ait tugadh Cúl Dorcha ar an áit.
DROM LIATH(Dromleigh i mbéurla anois) Iomaire talmhan is eadh "Drom" agus ós rud é is dócha go bhfuil furmhór de'n talamh liath gan maith tugadh "Drom Liath" ar an áit.
CUL a' CLIABHÁIN (nó CÚL UÍ CLUBHÁIN)Coolaclevane (i mbeurla) sé sin Cúinne an Cliabháin no "corner of the cradle". Deireann roinnt daoine go bhfuil baint ag an ainm seo le Clubán; sé sin an Gaedhilg atá ar "Clifford" agus de bhrígh sin gurab é an ainm ceart na "Cúl Uí