The Schools’ Collection

This is a collection of folklore compiled by schoolchildren in Ireland in the 1930s. More information

Filter results

Results

249 results
  1. An Drochshaol

    CBÉS 0109

    Page 076

    An bliadan dar gcionn ní raib aet póiriní mar síol aca agus sgaipeadar mar sgaiptear coirce iad agus síleadar nac bfásfad siad go deo ac bá mór an iongná a bí orra nuair dfás siad.
    Bí fataí bréaig mór aca agus ní raib gorta ó sóin ann agus ní déarna na daoine dearmad ar an droc saogal go bfuaradar bás.
    Nora Níc Éoghain,
    Baile Cillín.
    Lá amaín táinig tinneúr isteac cuig mo teac agus bíodmar ag cainnt agus dubairt sé sgéal dom matair féin cluets droc saogal agus dinnis mo matair domsa aris é. Dá sgór is sé bliadain daois. Máire Ní Éoghain Baile Cillín.
  2. An Drochshaol

    CBÉS 0133

    Page 404

    é í go rí-mhinic gan comhra na 'chumhdach an chuirp - acht sean-ghiolcaisí stróicthe éádaigh - i logán gainmheach atá i gceartlár dumhaigh gainimhe ar an taobh thoir thuaidh de chuan An Fhóíd Duibh i mbaile Dhubhlocha. Tá sé annsin fós." "An Cillin" a tugtar air, agus tá an cháíl-shiodhamhail ar an áít ariamh ó shoin.
  3. Fords in the Rivers

    CBÉS 0133

    Page 628

    re buried in the Cillín in Laragan. There is another stoneheap between Briska and Glencullen in memory of Patrick Ginty who died there in the year 1908.
  4. Killean

    CBÉS 0287

    Page 023

    in ancient times as the word (cillín) Killean means a little graveyard. It is believed that it was an ancient burial ground for the locality.
  5. Naomh Fachtna

    CBÉS 0311

    Page 267

    An tSiúir Colm le Muire
    Clochar na Trócaire
    Clanna Caoilte

    Deirtí nuair nach raibh Fachtna Naomhta ach ina stócach go raibh sé gan oideachas gan léigheann. Uair amháin cuireadh é go Cillín Cnuic na Gaoithe ad' iarraidh leabhair Urnaighthe a bhain le sagart na h-áite. Ar a shlighe dhó ann bhí air gabháil thar an teampaillín ach níor chuaidh sé isteach cé gur mhór an fonn paidireóireachta a bhí air. Chuaidh sé go dtí an Cillín, fuair an leabhar agus tháinig thar n-ais. Ach ag teacht abhaile dhó d'imthig sé isteach 'san Teampaillín agus chaith sé tamall maith ag labhairt le Dia, tharla gur thuit a chodladh air. Ar dhúiseacht dó, rug greim ar an leabhar agus d'imtig fé dheithneas as an áit; bhí an leabhar ar oscailt aige 'na láimh agus nuair d'fhéuch
  6. An Reilig

    CBÉS 0437

    Page 279

    An Reilg.
    Tá dhá reilg san bparróiste seo. Tugtar Drom-Abhaile ar an reil atá ar an dtaobh thoir de Cill-Orglan. Tugtar Cillín ar an reilg atá suidhte in-aice na fairrge I gCromán.
    Tá Cuma dronnlóige ar Drom-Abhaile.
    Tá fothrach teampall ann.
    Tá eidhneán ag fás ar na fallaí. Fánaig iseadh an reilg.
    Tá alán crainn úbhal ag fás sa reilg agus tá seana-thuambaí ann.
    Cuirtear na leanbhaí a gheibheann bás gan baiste ‘san gceanntar so ‘san gCillín annso.
    Tá Cuma cruinn air agus tá alán tuir aitinne ag fás ann.
    Cillín I Lónart agus Cillín I nDuca.
    Cuirtear na leanbhaí a gheibheann bás gan baiste ‘san gceanntar so ins na gCillínibh
    Bríghíd Ní Shuileabháin,
    Cromán Uachtar.
  7. An Reilig

    CBÉS 0437

    Page 280

    Tá aon reil amháin sa pharróiste seo agus tugtar Drom-Abhaile uirthi.
    Tá sí inaice baile Cill-Orglan.
    Tá cuma dronnuilleóga uirthi.
    Tá crainn ag fás innti.
    Na daoine a gheibheann bás annso cuirtear i nDrom-Abhaile iad.
    Na leanbhaí a gheibheann bás gan baiste san gceanntar so cuirtear i gcillín iad.
    cillín iLonart agus ceann i gCromán agus cillín eile i nDúca.
    Tá tuir aitinn tímcheall an cillín i gCromán.
    Tá alán croiseanna agus tuambaí i nDrom-Abhaile.
    Úsádtear na cillíní fós agus úsádtí fadó iad
    Caitlin Ní Sheógh,
    Tullach Uachtar.
  8. Persecution of Priests in the Penal Days

    CBÉS 0470

    Page 032

    Long ago when priests were not allowed to celebrate mass in the church they celebrated masses round the place. Long ago a priest celebrated mass in Cillin in Cloon every morning. He celebrated masses in other places also. He went around from house to house every night teaching the people. He gave a long sermon
  9. An Cillín

    CBÉS 0472

    Page 418

    Cillín ins an oileán. Tá sé an-aosta. Tá alán daoine curtha ann. Ní cuirtear anois ann ach leanbhaí óga. Bhí fear ann fadó dar b'ainim dó Brí Bhéra (Brewer). Bhí sé ag rith ó na póiléas. Buachaill bán a b'eadh e. D'fhán sé a bhfhad ins an oileán ibhfholach i dtuamba ann sa Chillín.
  10. Áitainmneacha

    CBÉS 0603

    Page 362

    There is a field called Crogán Ruadh from the red earth there. There is a rock called cloch an olna. There is another field called the Cillín, because there is young children buried there.
  11. Local Place Names

    CBÉS 0635

    Page 268

    There is a place called "baile an Rátha" or Ralph. On this townland is a cillín where murdered persons and bodies of drowned people found in the Blackwater have been buried. There is a well at the gates lodge of Saltbridge House called Tobairín an tSagairt.
  12. Ainmneacha na nÁit

    CBÉS 0981

    Page 003

    Gob an Ghleanna i Lios na gCearbhaill i bParóiste Cillín Ciar

    Páirc Dhubh i n-Ath na h-Oidhche i bParóiste Cillín Ciar.

    Pairc Chrom
    Sraith Lachan
    Greathan
    Camas
    Puirtlín i Tunneyfoye(?) i Cnoc Brighde
    Ruball Fuar i n-Ath na h-Oidhche i Cillín Ciar
    The Bruiclín
    Padraic's Still House in Greach na h-Airne
    Mullachar
    Cnocan
    Parnamog
    Garra Ruadh
    Branra
    Gob
    Slughaha
    Rathín
    Pairc Mhór
    Pairc na Míse
    Cnoc na Sideóige
    Pairc Bán
    Pairc na Tor
  13. Irish Place Names

    CBÉS 0033B

    Page 05_049

    to the graveyard.
    10. Tír Eoghain = In Kilcolgan and a king named Owen lived there formerly.
    11. Cillín Árain = In Aran, Kilcolgan, In it lived a saint named Ára and he built a church there also.
    12. Crucáin na Cillín = In Kilcolgan, It is a field with rocks and hills in it.
    13. Cladach = In Aran, Kilcolgan, It is a village beside the sea.
    14. baile an Doirín = In Ballinderreen, There were little oaks trees growing there formerly.
  14. Ainmneacha Áitiúla

    CBÉS 0109

    Page 060

    tugtar Priosún mar ainm air mar cuireadh na daoine na cearca ann sa Samhradh ar eagla go ndeánfaidhis dochair nó dioghbhail don bhárr.
    Fágfaidhis annsin go ndeireadh na bliadhna agus nuair béadh an bár sábhailte aca do thuibharfaidís iad agus sin é an fáth ar tugadh an t-ainm sin air.

    Nóra Ní Éoghain
    Baile Cillín

    Níl páirc na gort i mbaile Cillín nach bhfuil ainm air. Tá fear i Lugbuidhe agus d'innis sé an chuid is mo de na h-ainmneacha seo dhom agus seo ainm an fhear.

    Trí sgor is naoí bliadhain d'aois
    Tomás Ó Lochnáin
    Luigbhuidhe
  15. Mo Cheantar Féin

    CBÉS 0109

    Page 141

    Is minic a chuala mé iad a' rádh go raibh Naomh a' dul thart annsin fadó agus stad sé annsin agus thug sé seanmór uaidh.
    Nuair a bhí an seanmór tugtha do thóg sé Cillín beag annsin agus diarr se ó'n na daoine an Chillín do dhéanamh níos mó nuair bheadh seisean imthighthe
    Nuair a bhí sé imthighthe níor chuimhnigh na daoine air arís go deó agus thuit an Cillín agus níl ann acht na foireacha anois.
    Deir na daoine go mbíonn barraí ann mhaith sa bpáirc sin mar do bheannuigh an naomh é.
    Tá cuid den talamh ann maith agus tugann sé barraí thar bárr.
    Tá an cuid eile fá portach agus tá sé iseal agus fluich acht má tá sé fhéin is maith an féor atá a' fás ann agus tugann sé bainne dó na ba.
    Tá abha mór a' rith tríd an mbaile agus tá cúpla tobar maith de fíor uisge annseo is annsúid tríd an mbaile agus
  16. Local Place Names

    CBÉS 0265

    Page 107

    and that is the reason it is called the Clay-meadow.
    Ruatan This field lies in Cillin-Ruata and is owned by Mr Hughes of the same district. I heard this from my father Charles Fuery Mt Plunkett Lecarrow Co Roscommon aged 50 yrs.
    Selia's Garden This garden was owned by Celia Mc Loughlub deceased, who was a native of Cillin Riaba, Knockcroghery Co Roscommon and it is called Celia's garden to the present day.
    Paipc-mop This field lies in Mr Plunkett Lecarrow, Co Roscommon, and it is called Paipc mop because it is a very large field.
    Quarry field This field is situated in Mt Plunkett Lecarrow, and in olden times we are told this was a famous quarry.
    Tobar-Donn There are various placenames in and around our district, the nearest to us is Tobar-donn. In one field in
  17. Seanfhocail

    CBÉS 0475

    Page 087

    Mícheál Ó Shéaghdha
    Cillín-liath
    Maistir-gaoithe
    Cill-Áirne
    Fuaireas é seo ó,
    Dómhnall Ó Séaghdha
    Cillín-liath
  18. The Long Black Hand

    CBÉS 0033C

    Page 01_013

    There was an old church long ago about one and a half miles west of the school which was called Cillín na Marbh. In it there lived an old woman who had a long black hand and was called ‘an lámh fada dubh’. This old woman killed anybody who was on the road after sunset, so everybody around [the] was afraid of her.
    During that time, Andrew Lynch had a castle in that place
  19. An Lámh Fhada Dhubh

    CBÉS 0033C

    Page 08_017

    from setting sun till dawn. She was the terror of the place.
    At that time a place named Clough Ballymore was owned by Andrew Lynch. Clough was very near Cillín na Marbh. He said that he would lay down £10.000 and thirty hides of land to any knight on Irish soil who would slay the long black hand, and with his daughter Kate who was termed "the rose of Ballymore."