Imleabhar: CBÉ 0334 Dáta 1937Bailitheoir Eoghan Ó Súilleabháin Suíomhanna Cill Cháscann, Co. Chorcaí Tuath Ó Siosta, Co. Chiarraí Liosta Brabhsáil Teidil (213) 1. Flax-Growing and Linen-Making in Tuosist Seanchas 2. Saighneoireacht Seanchas 3. “Use: It used make a thin hard cold cloth.” Seanchas 4. “Ó Colrus agus Éisc-a-Domhair a b'eadh na daoine go léir...” Seanchas 5. Roinnt an Airgid Seanchas 6. Maidin Bhog Aoibhinn Amhránaíocht 7. Óró a Dhrumadóir Seanchas 8. Conal Conabail agus Acha' Mór Seanchas 9. Flax-Growing Seanchas 10. Saighneoireacht Seanchas 11. Lucharachán Cúil a Téar Seáin Seanchas 12. Loch an Chuinnleáin Seanchas 13. “Trí nidh le déanav chun tigh a chothú...” Seanchas 14. “Cith Mhárta nú mún seangáin.” Seanchas 15. The Pub at Lauragh Seanchas 16. Landsdowne Built the Pub in Lauragh Seanchas 17. Cure for Whooping Cough Seanchas 18. “A two shilling piece is put under each corner of a house...” Seanchas 19. “Keening at funerals...” Seanchas 20. Loch na hEornan Seanchas 21. “An tseana-bhóthar ó Ghleann Garbh, do ghaibh sé taobh thiar de'n bhaile...” Seanchas 22. “Bhí scíbín ag fear gur bh'ainm do Pádraig Ó Séaghda...” Seanchas 23. “Ní ceart tig a thógaint riamh ar an dtaobh thíos de'n bhóthar...” Seanchas 24. “Caillithear na cearca go léir nach mór sa cheanntar so...” Seanchas 25. “Ní caittí annso fadó ach seálanna ar fad.” Seanchas 26. “Má thuiteann pictiúir ins an tig...” Seanchas 27. “Le trí nó a ceathair de bhlianta anuas...” Seanchas 28. “Deintear leigheas as plannda beag cosúil le neóinín go dtugtar "Comán Meall" air.” Seanchas 29. An Caisearbhán Caol Dearg Seanchas 30. An Sáiste Cnoic (Mountain Sage) Seanchas 31. Meacán Dá Abha Seanchas 32. Cleas na Péiste Seanchas 33. Leigheas ar an gCraosghalar Seanchas 34. Leigheas ar an Truis Seanchas 35. Míosach Seanchas 36. “About fifty years ago Michael O'Shea went down to Ballylanders in Co. Tippirary digging the praties.” Seanchas 37. “Cimeádann daoine sa Rothuin cuid des na scealláin chun iad a chur Aoine an Chéasda.” Seanchas 38. “The people in "Killawrenee" parish wouldn't do any reddening on Easter Monday or May Day.” Seanchas 39. The French Expedition Seanchas 40. “Bhí sagart paróiste i mBeanntraighe ag an am san go dtugti an t-Athair Dónal na Mucloch air...” Seanchas 41. “I bhfeirin Shéamuis Mhic Cárthaigh, in Ínseala sa Chrostaire Thiar...” Seanchas 42. Solas Fadó Seanchas 43. Sráideoga Seanchas 44. Sciotacháin Seanchas 45. Na Geatairí Seanchas 46. “Is cuimhin le Séamus Ó Súilleabháin na tighthe go léir sa Rothum a bheith baillighthe le chéile...” Seanchas 47. Tobar an Bheannacha - The Well of the Pinnacles Seanchas 48. Aos na Danes Seanchas 49. Leigheas ar Ghearradh Seanchas 50. An Comán Meall Seanchas 51. Préamhacha an Clover Seanchas 52. “Má tugtar deoch bainne d'fhiréad...” Seanchas 53. “Comhartha droch-aimsire iseadh an deatach a bheith a dul ar fud a' tighe.” Seanchas 54. “Nuair a bhí M. ÓSéaghda 'na gharsún óg...” Seanchas 55. “Bhíodh faction fights ar siubhal fadó annso idir na Ceithearnaigh agus na Sgológa.” Seanchas 56. “Do ghaibh bean amhalthach ó Chúige Uladh trí Dhoirín a' Garag lá...” Seanchas 57. “Bhí sagart na chómhnuidhe i gCinn Rabhláis (Killaurence) in Eadar-ghóil...” Seanchas 58. “Bailigheann na caoírig le chéile nuair a bhíonn droch-aimsir a teacht.” Seanchas 59. “Nuair a labhair an chuach im' chúl...” Seanchas 60. “Dá mbuaileadh girré leat agus tú a dul ar an aonach...” Seanchas 61. An tSrathair Seanchas 62. “Tá baile in aice le Doirín a' Chuilinn ar an dtaobh thoir de go dtugann siad "Cúirthleáin" air.” Seanchas 63. “Fadó, do dheineadh gach aoinne an teine a choigilt sar a dtéighidís a chodladh.” Seanchas 64. “Droch-chómhartha ar an aimsir iseadh na ba a bheith a guíol [gadding] go luath sa bhliain.” Seanchas 65. Bun Ros na Coille Seanchas 66. Lá 'le Bríde ina Shaoire ar Chasaíbh Seanchas 67. Maidean Lae 'le Pádraig Seanchas 68. Amhrán Óil Amhránaíocht 69. “Dubhairt Mícheál Ó Séaghda liom go ndeighidh sé féin síos amach abaint prátaí dhá shaosúir.” Seanchas 70. “Tá an roilig le h-ais an tseana shéipeil sa Ghleann Garbh.” Seanchas 71. “Bhí sé ocht nó naoi de bhliantaibh sar a ndeighidh sé ar sgoil.” Seanchas 72. An Abha Mhómharach Seanchas 73. “Tá seana-bhean ar an mbaile seo go dtugann siad Kitt Mhorty uirthi.” Seanchas 74. Caitín na Luaithe Seanchas 75. An Cat agus na Bróga Seanchas 76. “Cat breac broc donn cor cam cam earballach.” Seanchas 77. “Fuair mac léir bás cúpla blian ó shoin...” Seanchas 78. “Dubhairt Donnchadh Scullaí ar maidin...” Seanchas 79. “Tá faill mhór ar an dtaobh thiar de Chúm Orcáin” Seanchas 80. “Is cuimhin le Mícheál Ó Séaghdha an bheirt déanach a chuaidh chun iad a phósadh i dtig an tsagairt.” Seanchas 81. Diarmuid na Scéal Seanchas 82. Áth na Stíobhard Seanchas 83. Gort na Caillí Seanchas 84. “Marbhuigheamh buachaill bán eile ar a gCuanán sa Ghleann Garbh.” Seanchas 85. Bainne an Ghabhair Bháin Amhránaíocht 86. “An "tara Mí Fhóghmhair" a thugann muinntear na h-áite seo ar September.” Seanchas 87. Maidean Fhuar Fhliuch Seanchas 88. “Páirt den Barrí ó ní aithnighmís siúd ach lá...” Seanchas 89. Gadaí Mór Ghleann Fleisce Seanchas 90. Seán Ó Duibhir an Ghleanna Seanchas 91. Tobar an Bheannacha Seanchas 92. “Do cuireamh gan talamh gan cíos mé...” Seanchas 93. “Bhí aon oidhche amháin a bhíomar suas go dtí 'n h-aon a chlog a sníomh plainín...” Seanchas 94. “Maidean lae Bealthainne d'eirigheas go moch chun dul go Beanntraighe...” Seanchas 95. “Beirt de dhaoinibh uaisle do ghluais na n-aonar ó Ghúgán Barra...” Seanchas 96. Laethanta na Bó Riabhaí Seanchas 97. Rí na bhFear Mór Seanchas 98. Cuaille Comhraic Seanchas 99. An Sprid agus an Áth Seanchas 100. Triúr Clainne na Bardscolóige Seanchas 101. Dónlín Donnaí agus Nóirín gan Chrích Seanchas 102. Inse an tSagairt Seanchas 103. An Gabha agus an Garsúinín Seanchas 104. An Mada Rua a Chuir Tine leis an Leabaidh Seanchas 105. An Eascú a Mhairbh an tUan Seanchas 106. Dé Luain, Dé Máirt Seanchas 107. An Fear ó Chiarraí a d'Fhoghlaim Béarla i mBlá Cliath Seanchas 108. “Deirtear go gcaitheadh Dónal Ó Connaill a hata i gcómhnuidhe sa Phárlimeant i Lúndain.” Seanchas 109. Laoi Oisín ar Thír na nÓg Seanchas 110. Aighneas an Pheacaigh leis an mBás Seanchas 111. Brídeach na Righin Rosc ó Thaobh Locha Léin Seanchas 112. Dónall Ó Conaill agus an Dá Thincéar Seanchas 113. Billy O'Rourke agus an Steeple Seanchas 114. “Seo amhráinín beag do chualas-sa nuair a bhíos im' rud beag.” Seanchas 115. Mícheál Ó Séághdha agus a Chasóg Earbaill Seanchas 116. An Gadaí a Ghoid an Bhó ar an gCeachain Seanchas 117. “Bhí táilliúir ar a mbaile seo tamall 'e bhlianta ó shoin go mbeiridís Seán Ó Súilleabháin [Seán Tailliúra] air...” Seanchas 118. “Do bhíos-sa naoi nó deich 'e bhlianaibh sar a ndeigheas ar sgoil...” Seanchas 119. “Tá pluais sa chnoc taobh thiar de Rothum...” Seanchas 120. “Is buachaillín fíor-óg mé go bhfóiridh orm Rí na nGrást...” Seanchas 121. Na Ba sa Phóna i gClann Labhráis Seanchas 122. Mícheál Ó Séaghdha - File Seanchas 123. “Bhí sé a gabháil tímpal is bhí aithne 'ges geach aoinne ar fuid an bhaíll air...” Seanchas 124. “Seo cúpla bhéarsa beag a chualag fadó do dhein Tadhg na Cluaise.” Seanchas 125. Eoghan Rua agus na Sagairt Seanchas 126. “Uair eile bhí sagart aige á thabhairt thar abhainn...” Seanchas 127. “Seo scéilín eile chualag mar gheall air...” Seanchas 128. “Tháinig sé go tig sagairt lá eile...” Seanchas 129. “Uair eile ghaibh sé isteach go tig sagairt...” Seanchas 130. “Uair eile bhí sé ag obair le h-ais tig sagairt...” Seanchas 131. “Chualag é seo mar gheall ar garsún fadó.” Seanchas 132. “Bhí Eoghan a cuir de lá eile...” Seanchas 133. Eoghan Rua agus an File Eile Seanchas 134. Aos an Domhain Seanchas 135. An Bráthair a Dhein an Peaca Seanchas 136. “Tá eisc ar an dtaobh thuas de "Chuarthleáin" sa chnoc go dtugtar "Eisc na Bó Ríche" [Riabhaiche].” Seanchas 137. “Tá carraig i mbun an bhaile céadna san go dtugtar "Carraig na Sgoile," uirthi.” Seanchas 138. Bearradh an Luain Seanchas 139. “Nuair a tháinig an céad chéachta go Doire Chonnaire...” Seanchas 140. Seán agus na hAthaigh Seanchas 141. “File do b'eadh Mícheál Ó Séághdha...” Seanchas 142. Eoghan Rua agus an Tairne ina Chomhrainn Seanchas 143. Na Muca i Loch na hEórnan Seanchas 144. “Tagthair aniar adtuaidh ortha mar a thagadh Tadhg na Cruaice ar Chorcaigh.” Seanchas 145. “Cuirtí na daoine go léir ó'n nGleann so i bhFiachna fadó.” Seanchas 146. “Bhí am ann go raibh cúig púint ar cheann sagairt...” Seanchas 147. “Bhí plundaraer le h-ais na "Caol-Coille" go dtugtaí Diarmuid Ó Laoghaire air.” Seanchas 148. Amhrán Amhránaíocht 149. “Bhí fear bocht san áit seo fadó...” Seanchas 150. Seán Dearg Nais agus an Cat Seanchas 151. “April May keep out of the say.” Seanchas 152. Mollaí Bhán Seanchas 153. The Poor Widow and Her Son Seanchas 154. Murchadh Mór agus Murchadh Beag Seanchas 155. The Prince agus His Helper Seanchas 156. “Chaitheadh na daoine in Innse 'n tSagairt bheith amuigh gach oidhche a faire ar an nGarrdhaí...” Seanchas 157. Little Doran Seanchas 158. An Lánú agus an Mionnán Seanchas 159. Na Bearta Crua Seanchas 160. Na Buachaillí agus na Púcaí Seanchas 161. “Thuit sé seo mar sgéal amach a gConntae Chorcaighe.” Seanchas 162. “Chualag fear siubhail á rádh go raibh sé na chodladh a dtig, ar thaobh na teine.” Seanchas 163. “Bhí bean na cómhnuidhe in aice na h-áite seo uair...” Seanchas 164. “There was a woman going around here some time ago...” Seanchas 165. “One night, this man was in bed...” Seanchas 166. “Some people long ago, when they would have a cow that would be springing...” Seanchas 167. “One day, a certain woman came into another woman's house...” Seanchas 168. “Seo amhrán a dhein Mícheál Ó Séaghdha, file, ón gCrostaire do féinig.” Amhránaíocht 169. An Colpa Seanchas 170. Is Mairnéalach Loinge mé Seanchas 171. “Bhéarsa beag eile a cheap Mícheál Ó Séaghdha...” Seanchas 172. Amhrán Amhránaíocht 173. Cearc an Phrupa agus an Coileach Dearg Seanchas 174. “Is fada nár chuala é seo...” Seanchas 175. Fionn Mac Cumhaill agus Conán Maol Seanchas 176. “Bhí Fionn Mac Cumhal a dul ar turas aon lá amháin...” Seanchas 177. An Gadaí Dubh Seanchas 178. Scéal Shiobháinín Seanchas 179. “Bhí muileann iarainn san áit a bhfuil an áit sin go dtugann siad an Muileann anois air i Domhain Tighearna Bheanntraighe.” Seanchas 180. Maidean ar an nDrúcht Seanchas 181. “Níl sagart ná bráthair, easbog ná pápa...” Seanchas 182. “There was a priest silenced for some cause...” Seanchas 183. “There is an island outside the Eccles Hotel in Glengarriff called "Brandy Island.” Seanchas 184. “Seo amhrán a sgríobhas síos indiu ó mhnaoí i dTrá' Chaiseal.” Amhránaíocht 185. “A woman from Cúige Uladh came into a certain house in Doire Chonnaire...” Seanchas 186. “There is a cillíneach in "Fircéil"...” Seanchas 187. “About sixty years ago the people used always kill a sheep for the station...” Seanchas 188. “There was a station once in Cúm Orcáin...” Seanchas 189. “There was a priest long ago...” Seanchas 190. “When the priest used come across from Bunnane long ago on horse-back...” Seanchas 191. “Long ago there was only one priest for Bunnane, Glengarriff and Killawrence chapels.” Seanchas 192. “The people in this district used make a lot of money some years ago on the boats that used come in...” Seanchas 193. “Chuaidh fear eile amach lá, agus do bhí coilleach aige le ndíol...” Seanchas 194. “Other times they used smuggle bottles of whiskey to the sailors in the ships...” Seanchas 195. Amhrán na Steaimpí Amhránaíocht 196. “When I was young, we used always go down digging the praties...” Seanchas 197. “Dubhairt Bean D. Uí Shúilleabháin liom gur cuimhin léi an chéad mhisiún riamh a tháinig go dtí an Gleann Garbh.” Seanchas 198. “Another time there was a meitheal from here down the country...” Seanchas 199. Nóirín agus Dóinlín Seanchas 200. “Do bhí píobaire ó Chairbre...” Seanchas 201. 'Dia linn is Muire' Seanchas 202. Amhrán an Mhada Ruaidh Amhránaíocht 203. An Muilleoirín Seanchas 204. “Long ago they used use the shells of the mussels as spoons for eating the gruel.” Seanchas 205. “Bean D. Uí Shúilleabháin told me that she just remembers "bataí-seóir" being used for counting eggs.” Seanchas 206. An Garsún a d'Éist an tAifreann Seanchas 207. “Ar eagal an easbaidh is maith bheith cimeádach...” Seanchas 208. An Seanduine sa Lios agus na Bróga Seanchas 209. “Bhí fear i mBeanntraighe agus rugamh leanbh d'á mhnaoí...” Seanchas 210. Loch Doirnín an Dá Bhó Dhéag Seanchas 211. “Tá loch eile i gCúm Orcám...” Seanchas 212. “Tá baile fearann cois farraige annseo go dtugtar "Bóceárna" air...” Seanchas 213. “Is mó lá a bheidhmíd sínte ar thaobh an teampail...” Seanchas Modh: Formhéadú Zúmáil Léim chuig leathanach / 0839 Tagairt chartlainne An Príomhbhailiúchán Lámhscríbhinní, Imleabhar 0334, Leathanach 0514 Íomhá agus sonraí © Cnuasach Bhéaloideas Éireann, UCD. Féach sonraí cóipchirt. Íoslódáil Ar an leathanach seo (gan teideal) (ar lean) “Seo amhráinín beag do chualas-sa nuair a bhíos im' rud beag.” Roinn Roinn Postáil Mícheál Ó Séághdha agus a Chasóg Earbaill Roinn Roinn Postáil Dáta Aibreán 1937Cineál míre SeanchasTeanga Gaeilge Modh scríbhneoireachta Lámhscríofa Script scríbhneoireachta Cló Gaelach Faisnéiseoir Pádraig Ó Súilleabháin
36. “About fifty years ago Michael O'Shea went down to Ballylanders in Co. Tippirary digging the praties.” Seanchas
38. “The people in "Killawrenee" parish wouldn't do any reddening on Easter Monday or May Day.” Seanchas
40. “Bhí sagart paróiste i mBeanntraighe ag an am san go dtugti an t-Athair Dónal na Mucloch air...” Seanchas
46. “Is cuimhin le Séamus Ó Súilleabháin na tighthe go léir sa Rothum a bheith baillighthe le chéile...” Seanchas
62. “Tá baile in aice le Doirín a' Chuilinn ar an dtaobh thoir de go dtugann siad "Cúirthleáin" air.” Seanchas
64. “Droch-chómhartha ar an aimsir iseadh na ba a bheith a guíol [gadding] go luath sa bhliain.” Seanchas
69. “Dubhairt Mícheál Ó Séaghda liom go ndeighidh sé féin síos amach abaint prátaí dhá shaosúir.” Seanchas
80. “Is cuimhin le Mícheál Ó Séaghdha an bheirt déanach a chuaidh chun iad a phósadh i dtig an tsagairt.” Seanchas
108. “Deirtear go gcaitheadh Dónal Ó Connaill a hata i gcómhnuidhe sa Phárlimeant i Lúndain.” Seanchas
117. “Bhí táilliúir ar a mbaile seo tamall 'e bhlianta ó shoin go mbeiridís Seán Ó Súilleabháin [Seán Tailliúra] air...” Seanchas
136. “Tá eisc ar an dtaobh thuas de "Chuarthleáin" sa chnoc go dtugtar "Eisc na Bó Ríche" [Riabhaiche].” Seanchas
156. “Chaitheadh na daoine in Innse 'n tSagairt bheith amuigh gach oidhche a faire ar an nGarrdhaí...” Seanchas
179. “Bhí muileann iarainn san áit a bhfuil an áit sin go dtugann siad an Muileann anois air i Domhain Tighearna Bheanntraighe.” Seanchas
192. “The people in this district used make a lot of money some years ago on the boats that used come in...” Seanchas
197. “Dubhairt Bean D. Uí Shúilleabháin liom gur cuimhin léi an chéad mhisiún riamh a tháinig go dtí an Gleann Garbh.” Seanchas
205. “Bean D. Uí Shúilleabháin told me that she just remembers "bataí-seóir" being used for counting eggs.” Seanchas
(gan teideal) (ar lean) “Seo amhráinín beag do chualas-sa nuair a bhíos im' rud beag.” Roinn Roinn Postáil
Mícheál Ó Séághdha agus a Chasóg Earbaill Roinn Roinn Postáil Dáta Aibreán 1937Cineál míre SeanchasTeanga Gaeilge Modh scríbhneoireachta Lámhscríofa Script scríbhneoireachta Cló Gaelach Faisnéiseoir Pádraig Ó Súilleabháin