Imleabhar: CBÉ 0454 Dáta 1937–1938Bailitheoir Seán Ó hEochaidh Suíomh Teampall Cróine, Co. Dhún na nGall Liosta Brabhsáil Teidil (67) 1. “Bhail bhí sin ann agus is fada ó bhí, bhí duine uasal ann agus bhí sé 'n-a rí ar Éirinn uilig go léir.” Seanchas 2. “Bhí duine uasal a'n am amháin ann agus pósadh é. Ní rabh sé íontach fada posta nuair a bhí an chéad duine cloinne ag n-a bhean agus fuair sí bás.” Seanchas 3. “Faoi bhruach na coilleadh a casadh damh an spéir-bhean chiúin...” Seanchas 4. “Bhí am amháin agus ní rabh i sé ceathramhnacha déag na Rosann ach a'n bhó amháin, agus sé 'n t-ainm a bhí ar an bhó an Ghlas Ghaibhleann.” Seanchas 5. “Bhail bhí aon uair amháin ann agus bhí rí óg ins an áit, agus pósadh é.” Seanchas 6. “Bhí fear ann a'n am amháin. Saor a bhí ann, agus bhí mac aige.” Seanchas 7. “Bhí sin ann aon am amháin, agus bhí na fáthaigh seo uilig go h-íontach dílis d'ó chéile.” Seanchas 8. “Bhí beirt fhear thoir i nGaoth Dóbhair a'n am amháin, a dtugadh siad John Beag agus John Mór ortha.” Seanchas 9. “Bhail bhí sin ann agus is fada ó bhí, bhí duine-uasal a'n am amháin ann, agus bhí buachaill aige ar a' chruc a buachailleacht aige...” Seanchas 10. “Seo am amháin bhí táilliúr 'n-a chomhnuidhe thoir annseo. Bhí sé 'n-a chomhnuidhe ag lánamhain óg a bhí ann...” Seanchas 11. “Bhí rí ann a'n am amháin agus bhí triúr mac aige. Ach nuair a bhí 'n tríomhad mac aige fuair a máthair bás agus pósadh araist é.” Seanchas 12. “Bhí aon uair amháin ann agus bhí baintreabhach mhrá ann agus bhí triúr mac aicí.” Seanchas 13. “Bhí beirt deártharacha ann a'n am amháin, agus bhí siad 'n-a gcomhnuidhe, duine aca ar achan taobh de abhainn.” Seanchas 14. “Bhí fear ann a'n am amháin, agus bhí sé pósta agus bhí an-dearmadach.” Seanchas 15. “Bhí mise a'n am amháin mo sheasamh ag cineál de bhinn a bhí ann i n-áit a dtugann siad an Sruthán Garbh air.” Seanchas 16. “Bhí mé am amháin eile ag 'ul go dtí 'n áit a dtugann siad aonach an t-Samhraidh ar an Chlochán Liath air.” Seanchas 17. “Bhí fear ann a'n am amháin a rabh triúr mac aige. Rinn sé amach go rabh 'n áit ró bheag ag an triúr...” Seanchas 18. “Bhail bhí am amháin agus bhí duine-uasal 'n-a chomhnuidhe thuas annseo i nDún na nGall. Gabha a bhí ann...” Seanchas 19. “Seo am amháin a bhí fear thiar annseo i mbun leitreach, agus bhí sé pósta. Ach bhí sé ar scoil cúig lá de'n t-seachtmhain.” Seanchas 20. “Seo am amháin chuaidh triúr fear amach a dh'iasgaireacht. Bhí 'n t-athair agus a dhá mhac ann, agus bhí siad ag 'ul amach ar dhoimhneacht na fairrge...” Seanchas 21. “Bhí bean agus a mac a'n am amháin ann, ach bhí 'n mac. Níorbh fhéidir a sháith a thabhairt le h-ithe dó, ba cuma goidé gheobhad sé.” Seanchas 22. “Bhí bean thoir annseo ag Loch Bearra, comhgarach ag bun Bhinn Chormaic, agus nuair a bhí, bhí faisian mór aicí a bheith a bualadh bainne Dé Dómhnaigh.” Seanchas 23. “Sé 'n rud a bhaist Bhinn Chormaic ar an áit a dtugtar an t-ainm seo air...” Seanchas 24. “Bhí Seán 'Ac Guibhir amuigh lá amháin a buachailleacht agus tháinic teachtaire as na flaithis fá n-a choinne.” Seanchas 25. “Thoir annseo ag cionn bhaile Chill Mhic Réanáin bhí bean ann - bean Albanaigh.” Seanchas 26. “Bhí aon uair amháin thuas i Sasain agus bhí Dómhnall Ó Conaill ann, agus bhí cás mór dlighe ann.” Seanchas 27. “Bhail bhí aon uair amháin ann agus tháinic baintreabhach mhrá go dtí Dómhnall Ó Conaill.” Seanchas 28. “Bhí am amháin ann agus bhí beirt deártharacha ann agus bhí 'n bheirt íontach mór le chéile, agus íontach maith do chéile.” Seanchas 29. “Bhí Dómhnall Ó Conaill ag chuirm throm thall i Sasanaigh, agus é ag an tábla.” Seanchas 30. “Bhail bhí sin agus (agus) is fada ó bhí, bhí seanbhean ann a'n am amháin agus bhí triúr mac aicí, triúr de bhuachaillí breághacha aicí.” Seanchas 31. “Bhí buachaill fastoidh ag na Ó Dómhnaill fad ó shoin, a rabh Dómhnall Mór air.” Seanchas 32. “Bhí fear ann a'n am amháin - bodach de Albanach mhór - agus bhí buachaill gaedhealach aige...” Seanchas 33. “Bhí gasúr a'n am amháin ann cosamhail leis na gasraí atá thart fá'n teinidh annseo anois, agus bhí siad i bhfad i bhfad ní ba gaiste nó iad.” Seanchas 34. “Bhí beirt nigheanach ag Ó Dómhnaill a'n am amháin, agus 'sé mar bhí sé, tá sé comh maith agam tosughadh ar a thús.” Seanchas 35. “Bhail bhí seanbhean ann a'n am amháin, agus sin a t-am a bhí 'n droch shaoghal ann.” Seanchas 36. “Bhail bhí sin ann agus is fada ó bhí, bhí teach thoir ag Loch Bearra, agus nuair a bhí, bhí siad go measardha maith fá 'n lóistín.” Seanchas 37. “Bhí fear a'n am amháin thíos ag taobh Loch na Cruite. Bhail bhí sé beó bocht ar ionnracas ar ghann chuhid éadaigh agus ar bheagán éadaigh...” Seanchas 38. “Bhí rí ann a'n am amháin, agus má bhí sé 'n-a rí fhéin bhí siopa aige. Bhí mac aige agus bhí sé i gcomhnaidhe ag iarraidh ar an mhac pósadh.” Seanchas 39. “Bhail bhí aon uair amháin ann agus bádaí seóltóracht uilig go léir a bhí ag 'ul.” Seanchas 40. “Bhail bhí aon am amháin thíos ins na Rosa, agus bhí dhá shean-bhuachaill ann, cosamhail leis na sean bhuachaillí atá ag 'ul thart annseo...” Seanchas 41. “A'n am amháin i dtratha Oidhch Shamhna thíos annseo i n-áit a bhfuil a' Chruit air.” Seanchas 42. “Mac-a-samhailt trí scór go leith bliadhain ó shoin bhí péire fear 'na gcomhnuidhe ar dhá thaoibh na h-abhna, fear i nDoire Leac Conaill agus fear i gClochar a' Chuilinn.” Seanchas 43. “Bhail bhí aon uair amháin agus bhí duine uasal ann agus pósadh é. Nuair a bhí triúr mac ag n-a bhean fuair sí bás.” Seanchas 44. “Ní trimide dó'n loch a' lach...” Seanchas 45. “Bhí aon am amháin agus bhí geárrfhiadh ar abhainn na Finne. I gcionn na míosa i gcomhnaidhe bhíodh lá sport aca indiaidh an geárrfhiadh.” Seanchas 46. “Bhí fear uasal ann aon am amháin agus bhí sé 'n-a mhaighistir ar dhá chéad long. Loingis adhmaid a bhí ann ins an am, agus ní rabh 'steam' nó dhath ann ach iad ag 'ul le seól.” Seanchas 47. “Bhí fear uasal ann aon uair amháin agus ní rabh a dhath ar a' t-saoghal aige ach muileann beag agus pónaí beag buighdeach de bheáthadhach capaill agus cat.” Seanchas 48. “Bhail bhí am amháin ann agus bhí sean-bhaitsileóir ann cosamhail leis an bhunadh atá ar a' t-saoghal anois.” Seanchas 49. “Bhí triúr deirbhshiúracha annseo ins a t-sean-am, agus bhí bean aca pósta thoir i Loch Bearra, ceann ar an Dubh Choraidh, agus ceann i mBaile na Carraice.” Seanchas 50. “Bhail bhí seanduine ar an Chuimín a'n am amháin a dtugad siad Aindreas 'Ac a' Luirc air.” Seanchas 51. “Bhí fear ann fad ó shoin agus chualaidh sé go rabh 'n deirbhsiúr le fuadach a leithid seo a d'oidhche...” Seanchas 52. “Bhí sean-bhaitseileóir ann a'n am amháin agus ní rabh fhios aige goidé t-airgead a bhí aige nó goidé nach raibh aige...” Seanchas 53. “Bhí aon am amháin agus bhí nead ag an iolar i mBeannán Mór. Bhí brocaigh ag an mhadadh ruadh ar an taoibh eile.” Seanchas 54. “Bhail bhí am amháin agus tháinic bád isteach as Árainn go 'Burtonport'. Ní fhacaidh siad ariamh sionnach astoigh i n-Árainn...” Seanchas 55. “Bhí sionnach aon am amháin agus casadh coileach íontach breágh dhó. Fuair sé greim ar a' choileach.” Seanchas 56. “Bhí 'n madadh ruadh agus an coileach i n-am amháin i gcoillidh a bhí ann. Nuair a bhí 'n bheirt ins a choillidh...” Seanchas 57. “Bhail bhí aon am amháin agus bhí 'n madadh ruadh agus an cat a cómhrádh.” Seanchas 58. “Bhí aon am amháin agus bhí duine-uasal ann, agus bhí sé 'na dhuine-uasal agus tréan airgid aige.” Seanchas 59. “Bhí lánamhain óg ann a'n am amháin agus bhí siad a teacht le chéile go h-an mhaith. Shaoil an diabhal go bhfuigheadh sé a mbuaidh agus go bhfuighead sé iad a chuir a throid.” Seanchas 60. “Bhí sin ann a'n am amháin agus bhí geimhreadh an chruaidh ann, agus bhí achan rud an ghann.” Seanchas 61. “Bhí am amháin ann agus níl páiste ar bith 'a dtiocfadh ar a' t-saoghal nach mbíodh a chinneamhaint sgríobhtha fá n-a choinne.” Seanchas 62. “Bhail a mhaiseach, a chailín is ór buidh' ciall, goidé deir tú nó an molann tú damh bheith triall?” Seanchas 63. “Chonnaic mé lá agus bhí 'n t-sáile a d'fhuadach gaineamh na trágha comh h-árd le do ghuaileach...” Seanchas 64. “Bhail bhí aon uair amháin ann agus bhí cailín thiar annseo, agus bí sí íontach dóigheamhail, agus tháinic triúr dó bhuachaillí óga anois agus arís 'a' h-iarraidh.” Seanchas 65. “Bhí aon uair amháin ann, agus tá turas thíos annseo i gcionn Bhaile Leitir Ceanainn a dtugann siad turas na Conmholadh(?) air.” Seanchas 66. “Bhí aon uair amháin ann agus bhí beirt chailín óg a siubhal le chéile 'na dhá gcomrádaidhe. Pósadh bean aca...” Seanchas 67. “Tá áit thoir annseo a dtugann siad Gleann t-Súiligh air, agus ní h-é sin an t-ainm a ba cheart a thabhairt air a char a' bith ach Uisce na Súiligh.” Seanchas Modh: Formhéadú Zúmáil Léim chuig leathanach / 0383 Tagairt chartlainne An Príomhbhailiúchán Lámhscríbhinní, Imleabhar 0454, Leathanach 0047 Íomhá agus sonraí © Cnuasach Bhéaloideas Éireann, UCD. Féach sonraí cóipchirt. Íoslódáil Ar an leathanach seo (gan teideal) (ar lean) “Bhail bhí aon uair amháin ann agus bhí rí óg ins an áit, agus pósadh é.” Roinn Roinn Postáil Dáta 11 Nollaig 1937Cineál míre SeanchasInnéacs seanscéalta AT0510: Cinderella and Cap o' Rushes Teanga Gaeilge Modh scríbhneoireachta Lámhscríofa Script scríbhneoireachta Cló Gaelach Faisnéiseoir Conall Mac Cormaic
1. “Bhail bhí sin ann agus is fada ó bhí, bhí duine uasal ann agus bhí sé 'n-a rí ar Éirinn uilig go léir.” Seanchas
2. “Bhí duine uasal a'n am amháin ann agus pósadh é. Ní rabh sé íontach fada posta nuair a bhí an chéad duine cloinne ag n-a bhean agus fuair sí bás.” Seanchas
4. “Bhí am amháin agus ní rabh i sé ceathramhnacha déag na Rosann ach a'n bhó amháin, agus sé 'n t-ainm a bhí ar an bhó an Ghlas Ghaibhleann.” Seanchas
7. “Bhí sin ann aon am amháin, agus bhí na fáthaigh seo uilig go h-íontach dílis d'ó chéile.” Seanchas
8. “Bhí beirt fhear thoir i nGaoth Dóbhair a'n am amháin, a dtugadh siad John Beag agus John Mór ortha.” Seanchas
9. “Bhail bhí sin ann agus is fada ó bhí, bhí duine-uasal a'n am amháin ann, agus bhí buachaill aige ar a' chruc a buachailleacht aige...” Seanchas
10. “Seo am amháin bhí táilliúr 'n-a chomhnuidhe thoir annseo. Bhí sé 'n-a chomhnuidhe ag lánamhain óg a bhí ann...” Seanchas
11. “Bhí rí ann a'n am amháin agus bhí triúr mac aige. Ach nuair a bhí 'n tríomhad mac aige fuair a máthair bás agus pósadh araist é.” Seanchas
13. “Bhí beirt deártharacha ann a'n am amháin, agus bhí siad 'n-a gcomhnuidhe, duine aca ar achan taobh de abhainn.” Seanchas
15. “Bhí mise a'n am amháin mo sheasamh ag cineál de bhinn a bhí ann i n-áit a dtugann siad an Sruthán Garbh air.” Seanchas
16. “Bhí mé am amháin eile ag 'ul go dtí 'n áit a dtugann siad aonach an t-Samhraidh ar an Chlochán Liath air.” Seanchas
17. “Bhí fear ann a'n am amháin a rabh triúr mac aige. Rinn sé amach go rabh 'n áit ró bheag ag an triúr...” Seanchas
18. “Bhail bhí am amháin agus bhí duine-uasal 'n-a chomhnuidhe thuas annseo i nDún na nGall. Gabha a bhí ann...” Seanchas
19. “Seo am amháin a bhí fear thiar annseo i mbun leitreach, agus bhí sé pósta. Ach bhí sé ar scoil cúig lá de'n t-seachtmhain.” Seanchas
20. “Seo am amháin chuaidh triúr fear amach a dh'iasgaireacht. Bhí 'n t-athair agus a dhá mhac ann, agus bhí siad ag 'ul amach ar dhoimhneacht na fairrge...” Seanchas
21. “Bhí bean agus a mac a'n am amháin ann, ach bhí 'n mac. Níorbh fhéidir a sháith a thabhairt le h-ithe dó, ba cuma goidé gheobhad sé.” Seanchas
22. “Bhí bean thoir annseo ag Loch Bearra, comhgarach ag bun Bhinn Chormaic, agus nuair a bhí, bhí faisian mór aicí a bheith a bualadh bainne Dé Dómhnaigh.” Seanchas
24. “Bhí Seán 'Ac Guibhir amuigh lá amháin a buachailleacht agus tháinic teachtaire as na flaithis fá n-a choinne.” Seanchas
26. “Bhí aon uair amháin thuas i Sasain agus bhí Dómhnall Ó Conaill ann, agus bhí cás mór dlighe ann.” Seanchas
27. “Bhail bhí aon uair amháin ann agus tháinic baintreabhach mhrá go dtí Dómhnall Ó Conaill.” Seanchas
28. “Bhí am amháin ann agus bhí beirt deártharacha ann agus bhí 'n bheirt íontach mór le chéile, agus íontach maith do chéile.” Seanchas
30. “Bhail bhí sin agus (agus) is fada ó bhí, bhí seanbhean ann a'n am amháin agus bhí triúr mac aicí, triúr de bhuachaillí breághacha aicí.” Seanchas
32. “Bhí fear ann a'n am amháin - bodach de Albanach mhór - agus bhí buachaill gaedhealach aige...” Seanchas
33. “Bhí gasúr a'n am amháin ann cosamhail leis na gasraí atá thart fá'n teinidh annseo anois, agus bhí siad i bhfad i bhfad ní ba gaiste nó iad.” Seanchas
34. “Bhí beirt nigheanach ag Ó Dómhnaill a'n am amháin, agus 'sé mar bhí sé, tá sé comh maith agam tosughadh ar a thús.” Seanchas
36. “Bhail bhí sin ann agus is fada ó bhí, bhí teach thoir ag Loch Bearra, agus nuair a bhí, bhí siad go measardha maith fá 'n lóistín.” Seanchas
37. “Bhí fear a'n am amháin thíos ag taobh Loch na Cruite. Bhail bhí sé beó bocht ar ionnracas ar ghann chuhid éadaigh agus ar bheagán éadaigh...” Seanchas
38. “Bhí rí ann a'n am amháin, agus má bhí sé 'n-a rí fhéin bhí siopa aige. Bhí mac aige agus bhí sé i gcomhnaidhe ag iarraidh ar an mhac pósadh.” Seanchas
40. “Bhail bhí aon am amháin thíos ins na Rosa, agus bhí dhá shean-bhuachaill ann, cosamhail leis na sean bhuachaillí atá ag 'ul thart annseo...” Seanchas
42. “Mac-a-samhailt trí scór go leith bliadhain ó shoin bhí péire fear 'na gcomhnuidhe ar dhá thaoibh na h-abhna, fear i nDoire Leac Conaill agus fear i gClochar a' Chuilinn.” Seanchas
43. “Bhail bhí aon uair amháin agus bhí duine uasal ann agus pósadh é. Nuair a bhí triúr mac ag n-a bhean fuair sí bás.” Seanchas
45. “Bhí aon am amháin agus bhí geárrfhiadh ar abhainn na Finne. I gcionn na míosa i gcomhnaidhe bhíodh lá sport aca indiaidh an geárrfhiadh.” Seanchas
46. “Bhí fear uasal ann aon am amháin agus bhí sé 'n-a mhaighistir ar dhá chéad long. Loingis adhmaid a bhí ann ins an am, agus ní rabh 'steam' nó dhath ann ach iad ag 'ul le seól.” Seanchas
47. “Bhí fear uasal ann aon uair amháin agus ní rabh a dhath ar a' t-saoghal aige ach muileann beag agus pónaí beag buighdeach de bheáthadhach capaill agus cat.” Seanchas
48. “Bhail bhí am amháin ann agus bhí sean-bhaitsileóir ann cosamhail leis an bhunadh atá ar a' t-saoghal anois.” Seanchas
49. “Bhí triúr deirbhshiúracha annseo ins a t-sean-am, agus bhí bean aca pósta thoir i Loch Bearra, ceann ar an Dubh Choraidh, agus ceann i mBaile na Carraice.” Seanchas
50. “Bhail bhí seanduine ar an Chuimín a'n am amháin a dtugad siad Aindreas 'Ac a' Luirc air.” Seanchas
51. “Bhí fear ann fad ó shoin agus chualaidh sé go rabh 'n deirbhsiúr le fuadach a leithid seo a d'oidhche...” Seanchas
52. “Bhí sean-bhaitseileóir ann a'n am amháin agus ní rabh fhios aige goidé t-airgead a bhí aige nó goidé nach raibh aige...” Seanchas
53. “Bhí aon am amháin agus bhí nead ag an iolar i mBeannán Mór. Bhí brocaigh ag an mhadadh ruadh ar an taoibh eile.” Seanchas
54. “Bhail bhí am amháin agus tháinic bád isteach as Árainn go 'Burtonport'. Ní fhacaidh siad ariamh sionnach astoigh i n-Árainn...” Seanchas
55. “Bhí sionnach aon am amháin agus casadh coileach íontach breágh dhó. Fuair sé greim ar a' choileach.” Seanchas
56. “Bhí 'n madadh ruadh agus an coileach i n-am amháin i gcoillidh a bhí ann. Nuair a bhí 'n bheirt ins a choillidh...” Seanchas
58. “Bhí aon am amháin agus bhí duine-uasal ann, agus bhí sé 'na dhuine-uasal agus tréan airgid aige.” Seanchas
59. “Bhí lánamhain óg ann a'n am amháin agus bhí siad a teacht le chéile go h-an mhaith. Shaoil an diabhal go bhfuigheadh sé a mbuaidh agus go bhfuighead sé iad a chuir a throid.” Seanchas
60. “Bhí sin ann a'n am amháin agus bhí geimhreadh an chruaidh ann, agus bhí achan rud an ghann.” Seanchas
61. “Bhí am amháin ann agus níl páiste ar bith 'a dtiocfadh ar a' t-saoghal nach mbíodh a chinneamhaint sgríobhtha fá n-a choinne.” Seanchas
62. “Bhail a mhaiseach, a chailín is ór buidh' ciall, goidé deir tú nó an molann tú damh bheith triall?” Seanchas
63. “Chonnaic mé lá agus bhí 'n t-sáile a d'fhuadach gaineamh na trágha comh h-árd le do ghuaileach...” Seanchas
64. “Bhail bhí aon uair amháin ann agus bhí cailín thiar annseo, agus bí sí íontach dóigheamhail, agus tháinic triúr dó bhuachaillí óga anois agus arís 'a' h-iarraidh.” Seanchas
65. “Bhí aon uair amháin ann, agus tá turas thíos annseo i gcionn Bhaile Leitir Ceanainn a dtugann siad turas na Conmholadh(?) air.” Seanchas
66. “Bhí aon uair amháin ann agus bhí beirt chailín óg a siubhal le chéile 'na dhá gcomrádaidhe. Pósadh bean aca...” Seanchas
67. “Tá áit thoir annseo a dtugann siad Gleann t-Súiligh air, agus ní h-é sin an t-ainm a ba cheart a thabhairt air a char a' bith ach Uisce na Súiligh.” Seanchas
(gan teideal) (ar lean) “Bhail bhí aon uair amháin ann agus bhí rí óg ins an áit, agus pósadh é.” Roinn Roinn Postáil Dáta 11 Nollaig 1937Cineál míre SeanchasInnéacs seanscéalta AT0510: Cinderella and Cap o' Rushes Teanga Gaeilge Modh scríbhneoireachta Lámhscríofa Script scríbhneoireachta Cló Gaelach Faisnéiseoir Conall Mac Cormaic