Imleabhar: CBÉ 0436 (Cuid 2) Dáta 1937Bailitheoir Liam Ó hIcidhe Suíomhanna Gleann Beithe, Co. Chiarraí Cill Orglan, Co. Chiarraí Béal Átha an Ghaorthaidh, Co. Chorcaí Baile Mhistéala, Co. Chorcaí Liosta Brabhsáil Teidil (159) 1. Seanascéal Seanchas 2. Tomhaiseanna Seanchas 3. “Do chuaidh mo chat-sa go tigh Cat a' Chaptaéin...” Seanchas 4. “Bhí buachaill óg ann uair, agus chrom sé ar thobac do chaitheamh agus é ana-óg.” Seanchas 5. Scéal ar Mac Amhlaoibh Óig Seanchas 6. “Bhí Sagart i mBaile Mhúirne uair amháin.” Seanchas 7. “Nuair a gheobhaidh tú amach de ghnáth ná bí leamh is ná bí spideánta...” Seanchas 8. “Nuair a gheobhaidh tú amach fé'n t-sráid ná déin cnad...” Seanchas 9. “Tá bóithrín ar a dtugtar "Bóithrín na gCorp.” Seanchas 10. Pike Road (Seanbhóthar) Seanchas 11. Tithe Seanchas 12. Tógáil Tithe Seanchas 13. Suíomh na Tine (Suíomh an Tinteáin) Seanchas 14. Déanamh an tSimné Seanchas 15. Lochta Seanchas 16. Fuinneoga Seanchas 17. Suíomh na dTithe Seanchas 18. Urlár an Tí Chónaithe Seanchas 19. Coinnlí Seanchas 20. “Tá áit annso ar a dtugtar Currach a' Dhalla, in-aice le Cathair Drumne...” Seanchas 21. “Chuaidh fear le bota agus capall á h-iarraidh agus thug sé go dtí an tigh ina raibh an bhean ait.” Seanchas 22. “In Currach an Ghalla, near Caher Druimne which is not far from Mitchelstown...” Seanchas 23. “Deintí cuigeann ime ingach tigh go minic timcheall ceanntair Liam Siarlóg fadó.” Seanchas 24. Pigíní Seanchas 25. Aol Seanchas 26. Buaile Seanchas 27. Cill Ghalláin Seanchas 28. Lios Seanchas 29. Bia Seanchas 30. Fiach Seanchas 31. Caipíní Seanchas 32. An Gorta Seanchas 33. “Chuir Liam Siarlóg iongnadh an domhain orm, indé, nuair a thosnuigh sé ag innsint sgéilín dom mar gheall ar bheirt Shagart.” Seanchas 34. An Feirmeoir Sprionlaithe Seanchas 35. “Bhí fear ann roinnt mhaith bliadhain ó shoin Diarmaid O Condúin ab'ainm dó...” Seanchas 36. “Luighimíd síos fé dhíon do sgéithe anocht...” Seanchas 37. “Tá lios ag Cloch Liath-Mhuine (Cloughleafin) agus bhí fear ann lá le capall agus bota.” Seanchas 38. Caoineadh Seanchas 39. Na Mairbh Seanchas 40. Nós Eile Seanchas 41. “Bean phósta a bhí ann agus do bhí leanbh t'réis teacht ar an saoghal aice.” Seanchas 42. “Tá na focail seo in úsáid ag Bean Uí Bhuachalla agus baineann sí faidhm astu imeasc a cuid Béarla, bíodh is ná fuil aon Ghaedhlainn aice féin.” Seanchas 43. Bó tréis Breith Seanchas 44. Snaidhm Péiste Seanchas 45. Maide Sailí Seanchas 46. Nós Eile - Cearca ar Gor Seanchas 47. “Dubhairt Eoghan O Buachalla, ó Gharraidhe Liath, Baile Mhistéala, gur airigh sé na focail seo mar leanas...” Seanchas 48. Leagan ó Dhuine amháin (Leigheas) Seanchas 49. Leagan Eile ó Dhuine Eile Seanchas 50. Nós Eile Seanchas 51. Nós Eile Seanchas 52. Nós Eile Seanchas 53. Nós Eile Seanchas 54. Nós Eile Seanchas 55. “Bhíos féin ar cuaird i dtigh áirithe imBaile an Daingin, lá amháin.” Seanchas 56. “D'innis L. de R. ó Bhaile an Daingin Co. Chorcaighe, dhom leis, go raibh fear airithe ag fághail bháis.” Seanchas 57. “D'innis L. De R. dhom, leis, leigheas abhí aige do'n ghalar ar a dtugtar leicneach (mumps)” Seanchas 58. “Dubhairt L. de R. liom, leis, go raibh ana-leigheas san rud san ar a dtugtar "St. John's Weed.” Seanchas 59. “Fuaireas an méid seo leanas ó sheanduine áirithe ó Bhaile an Daingin, Co Chorcaighe, ach ní thabharfadh sé cead dom a ainm do luadh...” Seanchas 60. “D'innis L. de-R. dhom, leis, nuair abhíodh na daoine ag treabhadh...” Seanchas 61. “D'innis L. de R. dom, leis, go gcuireadh na daoine soc an chéachta isteach sa teine...” Seanchas 62. “D'innis L. de R. dom, leis, tá an sgéilín mar leanas:- Bhí gasra fear ag ól i dtigh tábhairne i nGleann Abhann...” Seanchas 63. Bean Bhocht agus a Páiste Seanchas 64. Nósanna Seanchas 65. Nós Eile Seanchas 66. “Tá tobar naomhtha i bparóiste Bhaile Mhistéala. Tobar Naomh Fhionnchoin a tugtar ar an dtobar...” Seanchas 67. “Fadó do bhí tighearna talmhan imBaile Mhistéala, Baildín (Baldwin) ab' ainm dó.” Seanchas 68. “Dá fhaid é an lá tagann an oidhche...” Seanchas 69. “Roinnt bliadhanta ó shoin, bhí fear darbh ainm Seán O Donnobháin ó Moulatrahane, An Sciobairín...” Seanchas 70. “Bhí fear ag teacht abhaile déidheanach san oidhche. Chonnaic sé sochraid agus é ag teacht ana-chomhgarach do'n áit in-a raibh droichead.” Seanchas 71. Maidin Lae Bealtaine Seanchas 72. Na Baolta Seanchas 73. Dán na mBréag Seanchas 74. Tomhaiseanna Seanchas 75. Scéilín Seanchas 76. “Bhí fear bocht sa gcontae seo uair," arsa Bríghid...” Seanchas 77. “Bhí buachaill ag teacht abhaile ó Chathair Saidhbhín, oidhche, bhuail triúr fear agus comhrá á iomchur acu.” Seanchas 78. “Bhí fear agus a bhean ina gcomhnuidhe idtigh beag ar thaobh an bhóthair iarainn...” Seanchas 79. “Bhí feirmeóir saidhbhir ann, uair, bhí fiche ceann de bhuaibh aige.” Seanchas 80. “Uair amháin bhí muinteóir ann agus do bhí sé istigh i dtigh ósta lá agus é ag tabhairt dighe do gach éinne.” Seanchas 81. “Bhí buachaill ann uair amháin agus do bhíodh sé 'gcomhnuidhe ag aodhaireacht bó.” Seanchas 82. Cros Bhríde Seanchas 83. Duine Báite Seanchas 84. Bó tréis Breith Seanchas 85. Cráin Mhuice le Banbhaí Seanchas 86. Leigheas don Blackquarter (Blackleg) Seanchas 87. Láir Seanchas 88. Ortha chun Fuil do Stop Seanchas 89. Oíche Bhealtaine Seanchas 90. An Luan Seanchas 91. “Tá sé de nós acu timcheall an cheanntair" arsa L. de R. "nuair abhaineann na daoine uaigh...” Seanchas 92. Iompú an Choirp Seanchas 93. Nós Eile a Bhaineann leis na Mairbh Seanchas 94. “Baintreabhach a bhí i gCoill Beithe uair, bhí mac aice, agus do bhí sé ana-dhroch-mhúinte ar fad.” Seanchas 95. Scéilín Eile Seanchas 96. Scéilín Eile (Áitiúil) - Lios Seanchas 97. Nósanna a Bhaineann le Ceantar Bhaile an Daingin Seanchas 98. Láir Chrosta Seanchas 99. Leigheas don Chois Bhriste Seanchas 100. Stoca Dubh Seanchas 101. Scéilín Eile (Áitiúil) Seanchas 102. Oíche Chaille Seanchas 103. Scaipeadh Síl Coirce nó Cruithneachtan Seanchas 104. Paidreacha Seanchas 105. “Tá roinnt focal annso a bhailigheas timcheall Baile Mhistéala, Baile an Daingin agus Seanbhaile Mór.” Seanchas 106. “Eóghan Ruadh a bhí ag siubhal roimis lá, agus dubhairt sé leis féin nuair a gheobhadh sé go dtí a leithéid sin d'áit, gur ceart go mbeadh mac leis ann.” Seanchas 107. Díbirt an Athar Seanchas 108. An Buachaill agus a Dheirfiúr (Driofúir) Seanchas 109. Fear sa Ros Seanchas 110. “Níl sa t-saoghal so ach scamaill gléigíl.” Seanchas 111. “Cheannaigh ar a thrí (ar a dtrí), agus díol ar a seacht agus ní bheidh tú riamh gan capall maith.” Seanchas 112. Eóghan Ruadh Ó Suilleabháin agus Bean an Tí Seanchas 113. “Fear ná raibh aige ach an t-aon mhac amháin.” Seanchas 114. “Nuair a bhís-se beag bídeach, ba thusa mo stór...” Seanchas 115. “Fear go raibh a mhac pósta ag an bhfeirm aige.” Seanchas 116. An Chéad Rás a Ritheadh i gCiarraí - Teistiméireacht na gCapall Seanchas 117. Na Bearta Crua Seanchas 118. Comhairle Sheáin Walker Seanchas 119. “Triúr fear a bhí ann uair, an t-athair, an mac agus an dearbhráthair céile.” Seanchas 120. “Tá áit ar a dtugtar teampaillín Molaga. Tá sé timcheall cheithre mhíle nó mar sin ó Bhaile Mhistéala.” Seanchas 121. “Tá roilig in-aice Baile Mhistéala ar a dtugtar Cill Fhaoileáin.” Seanchas 122. “Bhí beirt shagart ag fiadhach lá. Rug a gcoin ar chloigeann, in-aice Roilig Teampaillín Molaga.” Seanchas 123. “Deireann L. de R., go bhfuil sé de nós agus go raibh, leis, aoinne a cuirtear i Roilig Molaga...” Seanchas 124. “Deireann L. de R., go bhfuil seana chíll agus roilig imBaile an Locha, in aice Baile an Daingin.” Seanchas 125. “Deireann L. de R., leis ná cuireann na daoine timcheall Baile an Daingin nó an cheanntair aon ghlas ar an ndoras...” Seanchas 126. “Tá leagan eile ag L. de R., ar na trí clocha i dTeampaillín Molaga.” Seanchas 127. “Deireann L. de R. go raibh sé de nós annso sa Cheanntar aon chailín nó bead a bheadh le pósadh go leanfaidís an sean nós so.” Seanchas 128. “Tighearna Talmhan a bhí annso uair. Condon ab'ainm dó.” Seanchas 129. “Ba le fear darb'ainm Báldún an áit nó an talamh in a bhfuil Tobar Naomh Fionnchon suidhte (St. Fanahan's Well).” Seanchas 130. “Cabhair is grásta, is cabhair ó Dhia chughainn...” Seanchas 131. “It is well I remember," arsa Liam de Búrca when the people of my time used be up at all hours in the morning...” Seanchas 132. Iompar na Marbh Fadó Seanchas 133. “Leanann ar thuille cainnte mar gheall ar Chaisleán Kingston.” Seanchas 134. “Leanann Liam de Búrca ar thuille cainnte mar gheall ar na Kingstons mar seo...” Seanchas 135. “Leanann ar thuille cainnte liom mar gheall ar Chaisleán Kingston imBaile Mhistéala.” Seanchas 136. “Leanann Liam de Búrca ar thuille cainnte mar gheall ar Kingston.” Seanchas 137. “Leanann Liam de Búrca ar thuille cainnte mar gheall ar Kingston.” Seanchas 138. “D'innis sé sgéal eile dom agus baineann sé le Kingston com maith.” Seanchas 139. Cathair Druinne Seanchas 140. “Mitchelstown was a great place in the days gone by for hiring spailpíns.” Seanchas 141. “Labharann Liam de Búrca liom mar gheall ar an am nuair a thuit an sneachtadh go trom ar an dtalamh.” Seanchas 142. “Labharann sé liom leis mar gheall ar 'Oidhche na Gaoithe Móire'.” Seanchas 143. Piseoga Seanchas 144. Cleamhnas Seanchas 145. Lá Caille Seanchas 146. Lá Naomh Eoin (Sheáin) Seanchas 147. Lá Naomh Eoin (Seán) Seanchas 148. Oíche Bhealtaine Seanchas 149. Nósanna a Bhaineann leis na Mairbh Seanchas 150. Tórramh Seanchas 151. Casachtach ar Leanbh Seanchas 152. Nós na Marbh Seanchas 153. “Seo roinnt focal Gaodhluinne a bhailigheas féin timcheall na gceanntar - Baile Mhistéala, Baile an Daingin agus Sean Bhaile Mór.” Seanchas 154. Sean-Nós Seanchas 155. Nós Eile Seanchas 156. “A woman was standing beside a stream near a little bridge during 'May Day', and she was saying to herself...” Seanchas 157. “Tá áit ar a dtugtar "Leaba na Caillighe", idir Mainistir Fhear Mhuighe agus Gleann Abhann.” Seanchas 158. “Fuaireas na focail seo mar leanas ó Liam de Róiste, ó Bhaile Locha, Baile an Daingin. Co Chorcaighe.” Seanchas 159. “Tá roinnt focal annso a bhailigheas féin timcheall Baile Mhistéala, Baile an Daingin agus Seanbhaile Mór.” Seanchas Modh: Formhéadú Zúmáil Léim chuig leathanach / 0473 Tagairt chartlainne An Príomhbhailiúchán Lámhscríbhinní, Imleabhar 0436, Leathanach 0359 Íomhá agus sonraí © Cnuasach Bhéaloideas Éireann, UCD. Féach sonraí cóipchirt. Íoslódáil Ar an leathanach seo Na Baolta Roinn Roinn Postáil Dáta Iúil 1937Cineál míre SeanchasTeanga Gaeilge Modh scríbhneoireachta Lámhscríofa Script scríbhneoireachta Cló Gaelach Faisnéiseoir Brighid Ní Ghríobhtha
21. “Chuaidh fear le bota agus capall á h-iarraidh agus thug sé go dtí an tigh ina raibh an bhean ait.” Seanchas
33. “Chuir Liam Siarlóg iongnadh an domhain orm, indé, nuair a thosnuigh sé ag innsint sgéilín dom mar gheall ar bheirt Shagart.” Seanchas
37. “Tá lios ag Cloch Liath-Mhuine (Cloughleafin) agus bhí fear ann lá le capall agus bota.” Seanchas
42. “Tá na focail seo in úsáid ag Bean Uí Bhuachalla agus baineann sí faidhm astu imeasc a cuid Béarla, bíodh is ná fuil aon Ghaedhlainn aice féin.” Seanchas
47. “Dubhairt Eoghan O Buachalla, ó Gharraidhe Liath, Baile Mhistéala, gur airigh sé na focail seo mar leanas...” Seanchas
56. “D'innis L. de R. ó Bhaile an Daingin Co. Chorcaighe, dhom leis, go raibh fear airithe ag fághail bháis.” Seanchas
57. “D'innis L. De R. dhom, leis, leigheas abhí aige do'n ghalar ar a dtugtar leicneach (mumps)” Seanchas
58. “Dubhairt L. de R. liom, leis, go raibh ana-leigheas san rud san ar a dtugtar "St. John's Weed.” Seanchas
59. “Fuaireas an méid seo leanas ó sheanduine áirithe ó Bhaile an Daingin, Co Chorcaighe, ach ní thabharfadh sé cead dom a ainm do luadh...” Seanchas
61. “D'innis L. de R. dom, leis, go gcuireadh na daoine soc an chéachta isteach sa teine...” Seanchas
62. “D'innis L. de R. dom, leis, tá an sgéilín mar leanas:- Bhí gasra fear ag ól i dtigh tábhairne i nGleann Abhann...” Seanchas
66. “Tá tobar naomhtha i bparóiste Bhaile Mhistéala. Tobar Naomh Fhionnchoin a tugtar ar an dtobar...” Seanchas
69. “Roinnt bliadhanta ó shoin, bhí fear darbh ainm Seán O Donnobháin ó Moulatrahane, An Sciobairín...” Seanchas
70. “Bhí fear ag teacht abhaile déidheanach san oidhche. Chonnaic sé sochraid agus é ag teacht ana-chomhgarach do'n áit in-a raibh droichead.” Seanchas
77. “Bhí buachaill ag teacht abhaile ó Chathair Saidhbhín, oidhche, bhuail triúr fear agus comhrá á iomchur acu.” Seanchas
80. “Uair amháin bhí muinteóir ann agus do bhí sé istigh i dtigh ósta lá agus é ag tabhairt dighe do gach éinne.” Seanchas
91. “Tá sé de nós acu timcheall an cheanntair" arsa L. de R. "nuair abhaineann na daoine uaigh...” Seanchas
94. “Baintreabhach a bhí i gCoill Beithe uair, bhí mac aice, agus do bhí sé ana-dhroch-mhúinte ar fad.” Seanchas
105. “Tá roinnt focal annso a bhailigheas timcheall Baile Mhistéala, Baile an Daingin agus Seanbhaile Mór.” Seanchas
106. “Eóghan Ruadh a bhí ag siubhal roimis lá, agus dubhairt sé leis féin nuair a gheobhadh sé go dtí a leithéid sin d'áit, gur ceart go mbeadh mac leis ann.” Seanchas
111. “Cheannaigh ar a thrí (ar a dtrí), agus díol ar a seacht agus ní bheidh tú riamh gan capall maith.” Seanchas
120. “Tá áit ar a dtugtar teampaillín Molaga. Tá sé timcheall cheithre mhíle nó mar sin ó Bhaile Mhistéala.” Seanchas
122. “Bhí beirt shagart ag fiadhach lá. Rug a gcoin ar chloigeann, in-aice Roilig Teampaillín Molaga.” Seanchas
123. “Deireann L. de R., go bhfuil sé de nós agus go raibh, leis, aoinne a cuirtear i Roilig Molaga...” Seanchas
124. “Deireann L. de R., go bhfuil seana chíll agus roilig imBaile an Locha, in aice Baile an Daingin.” Seanchas
125. “Deireann L. de R., leis ná cuireann na daoine timcheall Baile an Daingin nó an cheanntair aon ghlas ar an ndoras...” Seanchas
127. “Deireann L. de R. go raibh sé de nós annso sa Cheanntar aon chailín nó bead a bheadh le pósadh go leanfaidís an sean nós so.” Seanchas
129. “Ba le fear darb'ainm Báldún an áit nó an talamh in a bhfuil Tobar Naomh Fionnchon suidhte (St. Fanahan's Well).” Seanchas
131. “It is well I remember," arsa Liam de Búrca when the people of my time used be up at all hours in the morning...” Seanchas
141. “Labharann Liam de Búrca liom mar gheall ar an am nuair a thuit an sneachtadh go trom ar an dtalamh.” Seanchas
153. “Seo roinnt focal Gaodhluinne a bhailigheas féin timcheall na gceanntar - Baile Mhistéala, Baile an Daingin agus Sean Bhaile Mór.” Seanchas
156. “A woman was standing beside a stream near a little bridge during 'May Day', and she was saying to herself...” Seanchas
157. “Tá áit ar a dtugtar "Leaba na Caillighe", idir Mainistir Fhear Mhuighe agus Gleann Abhann.” Seanchas
158. “Fuaireas na focail seo mar leanas ó Liam de Róiste, ó Bhaile Locha, Baile an Daingin. Co Chorcaighe.” Seanchas
159. “Tá roinnt focal annso a bhailigheas féin timcheall Baile Mhistéala, Baile an Daingin agus Seanbhaile Mór.” Seanchas
Na Baolta Roinn Roinn Postáil Dáta Iúil 1937Cineál míre SeanchasTeanga Gaeilge Modh scríbhneoireachta Lámhscríofa Script scríbhneoireachta Cló Gaelach Faisnéiseoir Brighid Ní Ghríobhtha