Imleabhar: CBÉ 0539 Dáta 1935–1938Bailitheoir Seán Ó hEochaidh Suíomhanna Gleann Cholm Cille, Co. Dhún na nGall Tulacha Beigile, Co. Dhún na nGall Liosta Brabhsáil Teidil (107) 1. “Bhí Iarla ann fad ó shoin agus bhí nighean aige, agus bhí sí ag 'ul a phósadh fir...” Seanchas 2. Bia an Bhoc Gabhair Seanchas 3. An Dóigh a nDearnadh Teach Pobail Ghaoth Dobhair Seanchas 4. Ragaireacht Seanchas 5. “Buachailleacht bó mailileó mór chleacht mé ariamh é...” Seanchas 6. “Bhí sagart ins na Rosa uair amháin, agus bhí sé ar shiubhal ar 'stations'.” Seanchas 7. “Bhail thoir annseo giota beag o'n áit seo, an taobh seo do'n Bhun Bheag - Baile an Droichid atá ar a' bhaile.” Seanchas 8. “Bhí fear agus bean ann fad ó shoin agus bhí siad an-bhocht, agus bhí teaghlach mór aca.” Seanchas 9. “Bhí bean 'na comhnuidhe ar an bhaile seo fad ó shoin.” Seanchas 10. “Ins an t-sean am annseo áit mhór stiléaracht a bhí ann agus déanamh poitín.” Seanchas 11. “Bhí m'athair mór uair amháin agus bhí lód mór uisce-bheatha réidh aige le cur go Leitir Ceanainn...” Seanchas 12. “Bhí beirt fhear 'na gcomhnuidhe taobh amuigh do'n Aragal an am amháin i n'áit a dtabharann siad Leacach air.” Seanchas 13. “Bhí lánamhain 'na gcomhnuidhe i n'áit nach bhfuil i bhfad ar shiubhal ó seo.” Seanchas 14. Drochamharc Seanchas 15. “Bhí fear ann agus bhí grainín maith eallaigh aige.” Seanchas 16. “Bhí sin ann agus má bhí, is fada ó bhí.” Seanchas 17. “Fad ó shoin bhí na toighthe an-ghann ins a' tír seo agus ní raibh ach comhnuidhe annsiúd agus annseo.” Seanchas 18. “Bhail bhí rí ann fad ó shoin, agus bhí dligheadh aige fear ar bith nuair a rachad sé fhad le trí scór bliadhain chaithfidhe á chur 'un báis.” Seanchas 19. “Bhail bhí déarthair agam 'na chomhnuidhe i n-Albain tá tuairim dhá fichead bliadhain ó shoin...” Seanchas 20. “Bhí cailín óg fada an lá ó shoin 'na comhnuidhe i Leitir Ceanainn.” Seanchas 21. “Tá sé tamallt maith ó cuireadh aonach Leitir Ceanainn ar bun.” Seanchas 22. Scuaba ins an tSean-am Seanchas 23. “Bhail tá méile thíos annseo a dtabharann muid an Méile Mór air...” Seanchas 24. “I n-am mo mháthra bhí bean ar a' bhaile seo a bhfuil mé mo chomhnuidhe ann a dtugadh siad Ciot Mhór Ní Cholla oirthí.” Seanchas 25. “I n-am amháin nuair a bhí mé óg bhí mé thiar i n-Ailt a' Choráin, agus bhí sé an-mhall a teacht 'na bhaile damh.” Seanchas 26. “Bhí saor-cloiche annseo i nGaoith Dobhair agus chuaidh sé a d'obair i bparaiste na Rosann.” Seanchas 27. “Bhí siad a fághail duais mhór tá geárr-am ó shoin...” Seanchas 28. “Nuair a bhí na sagairt fad ó shoin ar shiubhal bhí na daoine gann agus ní rabh áit ar bith aca fá choinne Aifreann a rádh ach oidhche annsiúd agus oidhche annseo.” Seanchas 29. “Bhí Oisín indiaidh na bfiann ann.” Seanchas 30. “Is mian liom giota seanchuisc a thabhair díbh fá dtaobh do Albain ann m'am.” Seanchas 31. “Bhí fear agus bean ann uair amháin 'na gcomhnuidhe ar mhuineál sléibhe.” Seanchas 32. “Tháinic an sluagh-sidhe isteach chuig táilliúir uair amháin, agus d'iarr fear aca ar an táilliúir casóg a dhéanamh dó.” Seanchas 33. “Bhí sagart ins na Rosa uair amháin a dtugadh siad an Sagart Mór Ó Dómhnaill air...” Seanchas 34. “Ní tabharann na daoine isteach dó thaidhbhsidhe anois nó dó chineál ar bith do'n t-seórt sin.” Seanchas 35. “Tá áit amuigh annseo an taobh seo Chill Mhic Rianáin, fá ghiota bheag do Thobar a' Dúin.” Seanchas 36. “Bhí rí agus bainríoghain ann fad ó shoin agus bhí triúr ingheanach aca.” Seanchas 37. “Bhí rí agus bainríoghain ann fad ó shoin agus bhí triúr ingheanach aca.” Seanchas 38. “Rachaidh mé amárach go h-Aonach na gCeall...” Seanchas 39. “O rinn mé smaoiteadh ann m'intinn, agus rinn mé sin go cinnte...” Seanchas 40. “Bhí fear agus bean ann uair amháin, agus bhí sé a tarraingt comhgarach ar an Nodlaig.” Seanchas 41. “Bhí gaduidhe ann aon uair amháin, agus bhíod sé ar shiubhal achan oidhche ag iarraidh loistín.” Seanchas 42. “Bhí fear agus bean ann fad ó shoin agus bhí mac aca arbh ainm dó Tarlach.” Seanchas 43. “Fad ó shoin bhí fear ag 'ul anonn go h-Albain chuig fóghmhar na h-Albana.” Seanchas 44. “Bhí dhá sheanduine 'na gcomhnuidhe ar an bhaile seo an am amháin agus bhí cruit ar achan fhear aca.” Seanchas 45. “Bhí fear agus bean ann uair amháin, agus bhí mac amháin aca.” Seanchas 46. “Bhí ann fad ó shoin triúr a bhí a coinneáil farm mór talaimh 'na gcomhnuidhe ag taobh a chéile.” Seanchas 47. “Ag éirighe damh ar maidin Dé Ceadaoin níor choisreac mé in'éadan faraor.” Seanchas 48. “Bhí lánamhain thíos i Machaire Gáthlainn agus bhí fear siubhail ag 'ul thart agus stap sé aca.” Seanchas 49. “Tiocfaidh an samhradh agus fásaigh 'n féar...” Seanchas 50. “Shiubhail mé thoir agus shiubhail mé thiar...” Seanchas 51. Tobar na Spáinneach Seanchas 52. Úigh na Lochlannach Seanchas 53. “S'iad mo chuid gamhna na gamhna geala...” Seanchas 54. “Roimhe seo ní rabh doctúirí le fághail mar tá anois...” Seanchas 55. “Bhí sin ann agus má bhí is fada ó bhí.” Seanchas 56. “Bhí rí agus báinrioghain ann agus bhí triúr inghneacha aige.” Seanchas 57. “Bhí sin ann agus má bhí is fada ó bhí.” Seanchas 58. “Bhí seanbhean ann a'n am amháin agus bhí sí an-diadhanta.” Seanchas 59. “Bhí sin ann agus má bhí is fada ó bhí, bhí fear ann agus bhí inghean aige.” Seanchas 60. “Chuaidh mo chat bán bocht thart chois na trágha, agus mharbh sé caora le fear as an áit...” Seanchas 61. “Bhí dhá fhear 'na gcomhnuidhe fá bhun na sléibhteacha annseo fad ó shoin, agus sé'n t-ainm a bhí ortha Cathal Ó Dómhnaill agus Seainín Ó Grianna.” Seanchas 62. “Tá áthrach mór ar an t-saoghal anois thaire mar bhí sé fad ó shoin.” Seanchas 63. Lá Baint na Mónadh Seanchas 64. “Bhí sin ann agus is fada ó bhí, bhí fear ann ar b'ainm dó Séamus 'Ac Fhionnlaoich.” Seanchas 65. “Bhí bean ann a'n am amháin agus bhí déarthair aicí a rabh Brian air.” Seanchas 66. “Bhí fear ann fad ó shoin agus sé'n t-ainm a bhí air an bhoichtineacht a tháinic o'n chuideachta mhaith.” Seanchas 67. “Bhí boc sa Ghaillimh a'n iarraidh amháin, agus bhí sé fhéin agus a bhean íontach bocht.” Seanchas 68. “Bhí mac Rí Éireann amuigh a seilg lá amháin, agus casadh cailleach air, agus chuir sí ceist air a n-imreochad sé cluichthe.” Seanchas 69. “Bhí boc thiar annseo an taobh seo do'n Clochán Liath uair amháin.” Seanchas 70. “Bhí boc as Mín a' Chladaigh uair amháin thall i n-Albain.” Seanchas 71. “Bhí fear fad ó shoin ar an Chraoslach a dtugad siad "Toirdhealbhach Damanta" air.” Seanchas 72. “Bhí fear ann a'n am amháin agus bhí beirt mhac aige.” Seanchas 73. “Bhí fear ar a Chlochán Liath an am amháin agus cuireadh 'un aonaigh le bó é.” Seanchas 74. “Bhí beirt déartharacha ann an am amháin agus bhí siad ag éirighe íontach bocht.” Seanchas 75. “Bhí croidheán thiar i Rann na Feirsde an am amháin agus bhí sé indiaidh cailín ar a Chéideadh.” Seanchas 76. “Tháinic cailín óg isteach chuig Goll agus Oisín a'n am amháin.” Seanchas 77. “Bhí bean rí i n-Éirinn fad ó shoin.” Seanchas 78. “Bhí fear ann a'n am amháin ar b'ainm dó Liam Cooper.” Seanchas 79. “Bhí rí agus bainríoghan ann fad ó shoin, agus ní rabh aca ach nighean bheag amháin.” Seanchas 80. “Gaisgíoch na Beilte deirge follows hare to a screig where he sees a light.” Seanchas 81. “Bhí sin ann, agus is fad ó bhí.” Seanchas 82. An Cailín Rua Seanchas 83. An Baile Seanchas 84. An Teach Seanchas 85. Soithigh Seanchas 86. Teine agus Teas Seanchas 87. Maisiú Tí Seanchas 88. An Teorainn Seanchas 89. An Claí Seanchas 90. Lonnú Sealadach Seanchas 91. Seaniarsmaí Seanchas 92. Áit Uasal Seanchas 93. Creig na Caillí Seanchas 94. “Bhí fear ina chomhnuidhe fad ó shoin i lár bhaile i dTeilionn a dtugann siad Iomaire a' Mhuirineáin air, arbh ainm dó John Eoinín.” Seanchas 95. Glas na Muc Állt Seanchas 96. Leigheasarthaí Seanchas 97. Pisreogaí agus Gnathasarthaí Eile Seanchas 98. Uisce Oíche Nollag Beag Seanchas 99. “Bhí sin ann agus is fada ó bhí.” Seanchas 100. Féilí na Bliana Seanchas 101. “Seo liosta de iomlán na ndaoine a bhí i dTeilionn...” Seanchas 102. “Seo liosta de na Naomh a bhfuil baint acú leis an cheanntar seo...” Seanchas 103. “Tá laethe áirid fríd a t-seachtmhain agus fríd a bhliadhain a measann daoine go leanann ádh agus mí-ádh iad.” Seanchas 104. Na Míosa Seanchas 105. “Fad ó shoin ba léar leis an t-sean bhinnadh cé bith a b'éadh i ndán do dhuine gur sin an rud a d'éireochadh dó...” Seanchas 106. Créafóg Ghartháin Seanchas 107. Créafóg Thoraigh Seanchas Modh: Formhéadú Zúmáil Léim chuig leathanach / 617 Tagairt chartlainne An Príomhbhailiúchán Lámhscríbhinní, Imleabhar 0539, Leathanach 536 Íomhá agus sonraí © Cnuasach Bhéaloideas Éireann, UCD. Féach sonraí cóipchirt. Íoslódáil Ar an leathanach seo Pisreogaí agus Gnathasarthaí Eile Roinn Roinn Postáil Dáta 1938Cineál míre SeanchasTeanga Gaeilge Modh scríbhneoireachta Lámhscríofa Script scríbhneoireachta Cló Gaelach Faisnéiseoir Niall Ó Caiside
7. “Bhail thoir annseo giota beag o'n áit seo, an taobh seo do'n Bhun Bheag - Baile an Droichid atá ar a' bhaile.” Seanchas
8. “Bhí fear agus bean ann fad ó shoin agus bhí siad an-bhocht, agus bhí teaghlach mór aca.” Seanchas
11. “Bhí m'athair mór uair amháin agus bhí lód mór uisce-bheatha réidh aige le cur go Leitir Ceanainn...” Seanchas
12. “Bhí beirt fhear 'na gcomhnuidhe taobh amuigh do'n Aragal an am amháin i n'áit a dtabharann siad Leacach air.” Seanchas
17. “Fad ó shoin bhí na toighthe an-ghann ins a' tír seo agus ní raibh ach comhnuidhe annsiúd agus annseo.” Seanchas
18. “Bhail bhí rí ann fad ó shoin, agus bhí dligheadh aige fear ar bith nuair a rachad sé fhad le trí scór bliadhain chaithfidhe á chur 'un báis.” Seanchas
19. “Bhail bhí déarthair agam 'na chomhnuidhe i n-Albain tá tuairim dhá fichead bliadhain ó shoin...” Seanchas
24. “I n-am mo mháthra bhí bean ar a' bhaile seo a bhfuil mé mo chomhnuidhe ann a dtugadh siad Ciot Mhór Ní Cholla oirthí.” Seanchas
25. “I n-am amháin nuair a bhí mé óg bhí mé thiar i n-Ailt a' Choráin, agus bhí sé an-mhall a teacht 'na bhaile damh.” Seanchas
26. “Bhí saor-cloiche annseo i nGaoith Dobhair agus chuaidh sé a d'obair i bparaiste na Rosann.” Seanchas
28. “Nuair a bhí na sagairt fad ó shoin ar shiubhal bhí na daoine gann agus ní rabh áit ar bith aca fá choinne Aifreann a rádh ach oidhche annsiúd agus oidhche annseo.” Seanchas
32. “Tháinic an sluagh-sidhe isteach chuig táilliúir uair amháin, agus d'iarr fear aca ar an táilliúir casóg a dhéanamh dó.” Seanchas
34. “Ní tabharann na daoine isteach dó thaidhbhsidhe anois nó dó chineál ar bith do'n t-seórt sin.” Seanchas
35. “Tá áit amuigh annseo an taobh seo Chill Mhic Rianáin, fá ghiota bheag do Thobar a' Dúin.” Seanchas
41. “Bhí gaduidhe ann aon uair amháin, agus bhíod sé ar shiubhal achan oidhche ag iarraidh loistín.” Seanchas
44. “Bhí dhá sheanduine 'na gcomhnuidhe ar an bhaile seo an am amháin agus bhí cruit ar achan fhear aca.” Seanchas
46. “Bhí ann fad ó shoin triúr a bhí a coinneáil farm mór talaimh 'na gcomhnuidhe ag taobh a chéile.” Seanchas
48. “Bhí lánamhain thíos i Machaire Gáthlainn agus bhí fear siubhail ag 'ul thart agus stap sé aca.” Seanchas
60. “Chuaidh mo chat bán bocht thart chois na trágha, agus mharbh sé caora le fear as an áit...” Seanchas
61. “Bhí dhá fhear 'na gcomhnuidhe fá bhun na sléibhteacha annseo fad ó shoin, agus sé'n t-ainm a bhí ortha Cathal Ó Dómhnaill agus Seainín Ó Grianna.” Seanchas
66. “Bhí fear ann fad ó shoin agus sé'n t-ainm a bhí air an bhoichtineacht a tháinic o'n chuideachta mhaith.” Seanchas
67. “Bhí boc sa Ghaillimh a'n iarraidh amháin, agus bhí sé fhéin agus a bhean íontach bocht.” Seanchas
68. “Bhí mac Rí Éireann amuigh a seilg lá amháin, agus casadh cailleach air, agus chuir sí ceist air a n-imreochad sé cluichthe.” Seanchas
75. “Bhí croidheán thiar i Rann na Feirsde an am amháin agus bhí sé indiaidh cailín ar a Chéideadh.” Seanchas
94. “Bhí fear ina chomhnuidhe fad ó shoin i lár bhaile i dTeilionn a dtugann siad Iomaire a' Mhuirineáin air, arbh ainm dó John Eoinín.” Seanchas
103. “Tá laethe áirid fríd a t-seachtmhain agus fríd a bhliadhain a measann daoine go leanann ádh agus mí-ádh iad.” Seanchas
105. “Fad ó shoin ba léar leis an t-sean bhinnadh cé bith a b'éadh i ndán do dhuine gur sin an rud a d'éireochadh dó...” Seanchas
Pisreogaí agus Gnathasarthaí Eile Roinn Roinn Postáil Dáta 1938Cineál míre SeanchasTeanga Gaeilge Modh scríbhneoireachta Lámhscríofa Script scríbhneoireachta Cló Gaelach Faisnéiseoir Niall Ó Caiside