School: Clochar na Trócaire (Newtownsmith)

Location:
Newtownsmith, Co. Galway
Teacher:
Sr M. Colmán
Browse
The Schools’ Collection, Volume 0031, Page 0007

Archival Reference

The Schools’ Collection, Volume 0031, Page 0007

Image and data © National Folklore Collection, UCD.

See copyright details.

Download

Open data

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

  1. XML School: Clochar na Trócaire (Newtownsmith)
  2. XML Page 0007
  3. XML “An Chuigeann”

Note: We will soon deprecate our XML Application Programming Interface and a new, comprehensive JSON API will be made available. Keep an eye on our website for further details.

On this page

  1. (continued from previous page)
    cuireann sí an leamhnacht i gcíléaraí móra leathana. Fágann sí annsin é ar feadh dhá uair déag a' chluig. Annsin bauneann sí an t-uachtar she le shimín agus cuireann sí i gcroca nó i le feircín é. Má bhíonn laogh ann tugann sí cuid de'n leamhnacht dó, agus má bhíonn gamhain ann, téidheann sé roinnt de'n bhainne sgiomtha, meascann sí min-bhuidhe, nó min-choirce tríd agus tugann sí dhó é. Measgann sí an bainne sciomtha chomh maith tré bhiadh na muc.
    Nuair a bhíonn an croca lán d'uachtar déanann bean a' tighe an maistreadh. Ar dtús sgólann sí an chuigeann an claibín, clár na cuiginne agus an lointhe le h-uisge fiuchta, agus cuireann sí amach fé'n aer iad le'n iad a fhuaradh. Tógann sí isteach annsin iad agus dóirteann sí an t-uachtar isteach sa gcuigeann. Cuireann sí cos na laonthe tré pholl an chlár na cuiginne agus leagann sí ar bhéal na cuiginne é. Fágann sí an claibín anuas air annsin. Cuireann sí marc i bhfurim croise ar cliatháin na cuiginne ionnus go mbeadh an t-ádh ar an maistreadh.
    Cuireann sí sloannc teuneadh fé thóin na cuiginne freisin ionnus go mveadh an t-ádh ar an im agus go gcruinneóchadh sé go tapaidh.
    Beireann sí ar chois na lointhe annsin agus buaileann sí an t-uachtar go tréan go bhfeiceann sí cnaipíní ime ag eirighe aníos ar bharr an bhainne. Annsin cuireann sí fód móna fé thóin na
    (continues on next page)
    Transcribed by a member of our volunteer transcription project.
    Topics
    1. activities
      1. economic activities
        1. agriculture (~2,659)
          1. butter and churns (~3,280)
    Language
    Irish
    Informant
    Stiophán Ó Briain
    Gender
    Male
    Age
    62
    Address
    Ceathrú an Bhrúnaigh, Co. Galway