School: Scoil N. Mocomóg

Location:
Cappaboy More, Co. Cork
Teacher:
Seán Ó Macháin
Browse
The Schools’ Collection, Volume 0283, Page 252

Archival Reference

The Schools’ Collection, Volume 0283, Page 252

Image and data © National Folklore Collection, UCD.

See copyright details.

Download

Open data

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

  1. XML School: Scoil N. Mocomóg
  2. XML Page 252
  3. XML “Ball na Lorgain”

Note: We will soon deprecate our XML Application Programming Interface and a new, comprehensive JSON API will be made available. Keep an eye on our website for further details.

On this page

  1. (continued from previous page)
    agus ní raibh fhios ag éinne cearbh é an t-athair. Do chuairdígheadh gach aon áit agus t'réir cúpla blían do cuireadh gairm-scoile amach a rádh le gach duine teacht feachaint ar bhféidir an t-athair d'fhágail amach. Do tháinig na fir go léir agus do tháinig ball na lorgain comh maith leis. Do bhí ubhall ag an leanbh, agus pé draoidheacht a bhain leis ní thabharfad sé d'éinne d'íarrfad é acht don athair ceart. D'íarr na fir go léir é ach ní bhfuair éinne é ach nuair d'íarr Ball na lorgán é do fuair sé é. Do thógadh suas é féin agus an bhean uasal na bpriosúnaigh agus do cuireadh isteach i mbairrle iad agus clár [gatortha?] agus do cuireadh amach sa bhfairrge íad mar go raibh athair na mná ar buile.
    Do bhíodar amuig ar an bhfairrge agus do bhí an t-ocras ag teacht ar ball na lorgain agus d'iarr sé ar Dhia agus ar an leipreacán bíad a chur cuige. Do chualadh an bhean é ag ithe aige mar go raibh an clár eatorrtha.
    "Cad ta'n tú ag ithe a bhall na lorgánn, ar seise. "Táim ag ithe" ar seisean "bíad a chuir Dhia agus an leipreachán chúgham mar go gcuireann síad gac aon rud chúgham mar go gcuireann síad gac aon rud chughamh ach é d'íarraidh ortha.
    "Ní h-iarrfá ortha" ar seise, "an clár so do bhriseadh agus an bheirt againn do chur amach ar an dtalamh trim".
    D'íarr sé é sin agus annsan dubhairt sí leis a íarraid ar Dhia agus ar an leipreachán bréag mór a dheanamh de agus culaith éadaig bréagh a chur air. D'íarr sé é sin agus do deineadh duine uasal de láithreach. Dúbhairt sí leis annsan a íarrfidh ar Dhia agus ar an leipreachán tig bréag mór a dheanaimh dóibh agus go mairfeadh an bheirt aca ann. Do bhí tig bréag aca annsan agus cupán salainn mar cómhgar chun an tighe agus dúbhairt sí lá a íarraidh air Dhia agus ar an leipreacán bachach á deanam dá h-athair ach mála agus capall d'fhágaint aige.
    Lá amháin do tháinig an t-athair an treó ag lorg deirce agus níor aithin sé ball na lorgain ná a [hingean?] in aon chor. Thug sí biadh
    (continues on next page)
    Transcribed by a member of our volunteer transcription project.
    Topics
    1. agents (~1)
      1. supernatural and legendary beings (~14,864)
    Language
    Irish