1. dúchas.ie
  2. The Schools' Collection
  3. Machaire Rabhartaigh

School: Machaire Rabhartaigh

Location:
Machaire Uí Rabhartaigh, Co. Donegal
Teacher:
Seán Ó Gallchobhair
Browse
Mode:
The Schools’ Collection, Volume 1070, Page 177

Archival Reference

The Schools’ Collection, Volume 1070, Page 177

Image and data © National Folklore Collection, UCD.

See copyright details.

Download

Open data

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

  1. XML School: Machaire Rabhartaigh
  2. XML Page 177
  3. XML “Leigheasanna”

Note: We will soon deprecate our XML Application Programming Interface and a new, comprehensive JSON API will be made available. Keep an eye on our website for further details.

On this page

  1. Leigheasanna (continued)

    Share Share Post
    (continued from previous page)
    leigheas ar dhealgnach= súbh col-faithche a ól trí mhaidín indiaidh chéile. Brúighadh cloiche= Aran bán agus é comh te agus thiocfadh leat a sheasamh, a leagan air agus bhéarfadh sé amach an droch-rud a bhéadh istuigh ann. Leigheas ar phlucamuis= Duine a mbéadh athair agus máthair de'n sloinneadh amháin aige iad é thabhairt amach ar adhastar go srúthán uisge agus é trí bholgam de'n uisge ól. Tinneas cinn= neasg a dheánamh oidhche Fhéie Brighde agus codladh go maidín ann agus ní thiocfadh tinneas cinn ort go cionn bliadhna. Plúirísí= teangaidh madadh ruadh bhruith agus an súbh a ól. Aicíd na ngamhna= Caithfidh tú gárlóg do bhruith agus an subh do chur fríd bainne na bó agus é do thabhairt do le h-ól. An bhó a bhfuil casachtach uirthí agus í gortuighthe tá slatacha cuimilte ag fás i n-áiteacha le biseach a dheánamh díthe. Sgath-ionga= Na h-ionga do nighe le h-uisge [loch?] agus galúnach do chur leo mar phlástar. Piannta cluas= iad do líonadh suas le éadach cadáis, agus olainn caorach tré na chéile. Léigheas dóghadh croidhe= Sóid agus bainne do chuir fríd a chéile agus leath-chupa de ól. Léigheas dá ngearrfadh iarann thú= Tá bean ann a dtugtar "bean an iarainn" uirthí agus thig léithe an mheirg do bhaint amach as an chneidh. Buidheachan= bachrán a ól trí h-uaire gach lá roimh do bhricfeasta, roimh dp dhinnéar agus roimh do chuid tae. Léigheas cait-bhráighid= An seachtmhamh mac nach bhfachaidh a athair ariamh trí séideóga do chuir isteach i n-a bhéal. Aicíd an bhainne= Caithfidh tú na bó a nighe le na cuid bainne féin acht í do nighe roimh éirghe gréine gach maidín. Aicíd a rubaill= bárr a rubaill a sgoilteadh trí ghráinín gáirleoige a chur ann agus é a fhuaghail arís.
    (continues on next page)
    Transcribed by a member of our volunteer transcription project.
    History Edit
    Topics
    1. activities
      1. medical practice
        1. folk medicine (~11,815)
    Language
    Irish
    Informant
    Seán Ó Curráin
    Gender
    Male
    Age
    68
    Address
    Mín Lárach, Co. Donegal